Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti d. Yu. Xujamkulov, D. A. Ismailov investitsiya loyihalarini

2.4-rasm. Investitsion resurslarni tashkil etish strategiyasini 
 ishlab chiqish bosqichlari 
Umumiy 
hajmdagi 
investitsion 
resurslariga 
ehtiyojlarni 
prognozlash-
tirish 
Har xil 
manbalar 
hisobiga 
investitsion 
resurslarni 
tashkil etish 
imkoniyat-
larini o‘rganish 
Alohida 
investitsion 
dastur va 
loyihalarini 
moliyalash-
tirish 
uslublarini 
belgilash 
 
Investitsion 
resurslarni 
tashkil etish 
manbalari 
tuzilishini 
optimal-
lashtirish 
 

---

47 
 
Umumiy  hajmdagi  investitsion  resurslariga  ehtiyojlarni  prognozlash  quyidagi 
ketma-ketlikda amalga oshiriladi: 
  Birinchi  bosqichda  real  investitsiyalar  uchun  zarur  moliyaviy  mablag’lar 
hajmi aniqlanadi. Yangi qurilish ob’ektlari qiymati qurilishdagi haqiqatdagi xarajatlar 
bo’yicha  aniqlanadi  (inflyatsiya  omillari  hisobi  bilan)  va  u  quyidagi  formula  orqali 
hisoblanadi. 
KV
N
 = M * U
KV
 + P,  
  
 
KV
N
 – yangi ob’ekt qurilishi uchun umumiy kapital qo’yilmasiga talab; 
M – qurilish birligi yoki mos ishlab chiqarish ob’ektlari quvvatliligi birligi (m, 
m
3
 va h.k.);  
U
KV
 – mazkur quvvatlilik birligiga ketadigan o’rtacha xarajat summasi; 
P – ob’ekt qurilishi bilan bog’liq qo’shimcha xarajatlar. 
Yangi  qurilish  ob’ektlari  qiymati  bilan  birga,  uning  aylanma  aktivlariga  ham 
qo’yilmalarni ko’rib chiqish kerak. 
Yangi ob’ektni ishga tushirish bilan bog’liq investitsion resurslar quyidagicha 
aniqlanadi. 
OF
N
ir
U
KV
P
100


,  
 
 
bu  yerda:  P
ir
  –  yangi  ob’ektni  qurish  va  ishga  tushirishda  investitsion 
resurslarga  umumiy  talab;  KV
N
  –  yangi  ob’ektni  qurish  va  texnik  jihozlash  uchun 
umumiy kapital qo’yilmalarga talab; U
OF
 – shu tarmoqdagi korxona aktivlar umumiy 
summasidagi asosiy fondlarning solishtirma og’irligi. 
Harakatdagi  kompaniya  (korxona)ni  sotib  olish  qiymati  quyidagi  usullar 
yordamida aniqlanadi: 
a)  Sof  balans  qiymati  asosida,  bunday  baholash  tamoyili  kompaniya  umumiy 
aktivlar  balans  qiymatidan  uning  majburiyatlarini  chegirishga  asoslangan.  Uni 
quyidagi formula bilan aniqlash mumkin: 
 

---

48