Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti d. Yu. Xujamkulov, D. A. Ismailov investitsiya loyihalarini

Reja turlari 
Loyihalarni  boshqarish  uslubiyatida  quyidagilar  rejalar  tizimi  shakllangan. 
Loyiha to’rtta asosiy darajada boshqariladi: 
- kontseptual; 
- strategik; 
- taktik, u o’z navbatida quyidagilarni o’z ichiga oladi: 
- joriy 
- operativ. 
Har  bir  daraja  uchun  mos  reja  ishlab  chiqarish  kerak.  Kontseptual  darajada 
loyiha  maqsadlari,  vazifalari  aniqlanadi,  belgilangan  natijalarga  erishish  bo’yicha 
xarakatlarning salbiy  va  ijobiy  qirralarining  bahosi bilan ko’rib  chiqiladi, fan sohasi 
ishlar va ularning rivojlanishi yiriklashtirilgan tuzilmasining tasvirlanishi, resurslarga 
bo’lgan  ehtiyoj,  ularning  bahosi  va  davomiyligini  dastlabki  baholashni  qo’shgan 
holda loyihani amalga oshirishning kontseptual yo’nalishlari belgilanadi. 
Strategik reja quyidagilarini aniqlaydi: 
 maqsadli  ob’ektlarni  ishga  solish  muddatlari  bilan  xarakterlanadigan 
maqsadli  bosqichlar  va  asosiy  davrni,  mahsulot  ishlab  chiqarish  hajmi  bilan  ishlab 
chiqarish  quvvatlarini  ishlar  majmuasi  (boshlang’ich  sikl,  karkas  montaji  va 

---

157 
 
boshqalar)  ni  tugatish  muddatlari,  mahsulotni  yetkazib  berish  muddatlari,  ish  joyini 
tayyorlash  muddatlari  bilan  xarakterlanadigan  loyiha  jarayonlarini  bajaruvchi 
tashkilotlarining  kooperatsiyalashuvi,  yil,  kvartal  bo’yicha  taqsimot  bilan  material, 
texnika  va  moliyaviy  resurslarga  bo’lgan  ehtiyojni.  Bu  darajada  rejaning  asosiy 
maqsadi  (vazifasi)  ni  amalga  oshirishning  oraliq  bosqichlari  qay  tarzda  loyihaning 
so’nggi  maqsadi  yo’nalishi bo’yicha  bajarilishini ko’rsatishdan  iborat, Strategik  reja 
ichki  va  tashqi  muhitni,  loyiha  komandasi  uchun  maqsadlarni  belgilab  beradi  va 
loyihaning umumiy ko’rinishining ta’minlaydi. 
Loyiha  menejeri  alohida  bosqichlarni  investor  bilan  loyihaning  yagona  bir 
strategiyasida birlashtiradi. 
Shuningdek  bu  darajada  komandaning  bo’limlari  bo’yicha  ishlarni 
taqsimlashga  yordam  beradigan  oraliq  bosqichlarga  e’tibor  jamlanadi,  bo’limlari 
bosqichlarni  bajarish  bo’yicha  vazifalar  oladi  va  loyiha  komandasining  boshqa 
a’zolariga qaramay o’z ishini rejalashtiradi. Ular loyihaning bosqichlarini ma’lum bir 
muddatda bajarishlari lozimligini bilishadi. 
Taktik darajada: 
- joriy  reja  -  ishlar  majmuasining  bajarilish  muddatlarini  resurslarga  bo’lgan 
ehtiyojni  aniqlaydi,  bajaruvchi  tashkilotlar  javob  beradigan  ishlar  o’rtasidagi 
chegaralarni yil va kvartallar bo’yicha aniq belgilaydi. 
 operativ  reja  -  ishlar  majmuasi  bo’yicha  ishtirokchilarga  vazifalarni  oy, 
xafta, sutkaga detallashtirib beradi. 
Rejalar boshqarish funksiyalari bo’yicha detallashtirilishi mumkin. Funksional 
reja (tayyorlov ishlari. Material va uskunalarni keltirish, qurilish boshlanish davri va 
ishlab  chiqarish  quvvatlarini  o’zlashtirish)  har  bir  yoki  bir  tashkilot  tomonidan 
bajariladigan ishlarni majmuasiga ishlab chiqariladi. 
Shuningdek  loyiha  ishlarini  qamrab  olish  darajasi  bo’yicha  rejalarni  farqlash 
lozim: 
1. jamlama, majmuaviy, asosiy (loyiha barcha ishlariga); 
2. ishtirokchilar tashkilotlari bo’yicha detallashtirilgan (xususiy); 
3. ishlar turlari bo’yicha detallashtirilgan (xususiy). 

---

158 
 
Kalendar rejalarning turlari rejalashtirishdan ko’zlangan maqsadlar loyihaning 
xususiyatlari va boshqarishni tashkillashtirishga qarab tanlanadi.