Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti d. Yu. Xujamkulov, D. A. Ismailov investitsiya loyihalarini

7.1-jadval. 
Markazlashtirilgan manbalar hisobiga amalga oshiriladigan kapital 
qurilishni moliyalashtirish va kreditlash sxemasi 
 
Bosqichlar 
Tadbirlar 
Muddatlar 
Mas’ullar 
1-bosqich 
Tasdiqlangan 
Investitsiya 
dasturiga 
muvofiq  buyurtmachilar  qurilishlarning 
aniq  va  titul  ro’yxatlarini,  kelgusi  yillar 
loyihalash  ishlarining  aniq  ro’yxatlarini 
belgilab  tartibda  kelishib  oladilar  va 
tasdiqlaydilar  
10 yanvargacha 
Buyurtmachilar, 
pudratchilar 
2-bosqich 
Xizmat 
ko’rsatuvchi 
bankda 
moliyalashtirish boshlanadi 
Yanvar 
Buyurtmachilar, 
xizmat  ko’rsatuvchi 
banklar 
3-bosqich 
Yilning 
dastlabki 
ikki 
oyida 
teng 
ulushlarda 
ishlar 
qiymatining 
30 
foizigacha miqdorda avans ajratiladi 
Yanvar-fevral 
Moliyalashtiruvchi 
organlar, 
buyurtmachilar, 
xizmat  ko’rsatuvchi 
banklar 
4-bosqich 
Ob’ekt  moliyalashtirish  va  ishlarni 
bajarish  jadvallariga  muvofiq  berilgan 
avans  hisobga  olingan  holda  ob’ekt 
qiymatining  50  foiziga  miqdorda  joriy 
moliyalashtiriladi 
Moliyalashtirish 
va 
ishlarni 
bajarish 
jadvallariga 
muvofiq 
Moliyalashtiruvchi 
organlar, 
buyurtmachilar, 
xizmat  ko’rsatuvchi 
banklar 
5-bosqich 
Pudratchi  tomonidan  qurilish  ob’ekti 
qiymatining 
qolgan 
50 
foizini 
moliyalashtirish 
uchun 
xizmat 
ko’rsatuvchi 
bankda 
kredit 
rasmiylashtiriladi 
Moliyalashtirish 
va 
ishlarni 
bajarish 
jadvallariga 
muvofiq 
Pudratchilar, 
xizmat  ko’rsatuvchi 
banklar 
6-bosqich 
Qurilish  ob’ektni  qiymatining  45  foizi 
miqdorida haq to’lanadi 
Ob’ekt 
qabul 
qilingan  kundan 
boshlab  bir  oy 
mobaynida 
Moliyalashtiruvchi 
organlar, 
buyurtmachilar, 
xizmat  ko’rsatuvchi 
banklar 
7-bosqich 
Qurilish  ob’ekti  qiymatining  5  foizi 
miqdorida haq to’lanadi. 
Kafolatli  muddat 
tugagandan keyin 
Moliyalashtiruvchi 
organlar, 
buyurtmachilar, 
xizmat  ko’rsatuvchi 
banklar 
 

---

140 
 
Qurilishning smeta qiymatini haqqoniy belgilash loyihani  o’z vaqtida amalga 
oshirilishiga xizmat qiladi. Qurilish qiymatini dastlabki hisob-kitobi yiriklashtirilgan 
me’yorlar  bo’yicha  loyiha  oldi  bosqichida  texnik-iqtisodiy  asosnomani  ishlab 
chiqish  davomida  amalga  oshiriladi.  Ishlab  chiqarish  ob’ektlari  uchun  iqtisodiyot 
tarmoqlari  va  tarmoqning  ichki  sohalari  korxonalari  texnologik  modellari  asosida 
ishlab  chiqilgan  qurilish  bazis  qiymatining  yiriklashtirilgan  me’yorlari  (QBQYM) 
qo’llanilishi mumkin. Ijtimoiy-madaniy soha ob’ektlari bo’yicha ularning qiymatini 
joriy  va  kelgusi  narxlarda  aniqlash  uchun  loyihalashtirishning  dastlabki  bosqichida 
ob’ekt-namoyondalar asosida ishlab chiqiladigan  QBQYM dan foydalanish tavsiya 
etiladi. 
Loyihalashtirilayotgan  korxonalar,  bino  va  inshootlar,  ob’ektlar,  ularning 
qismlari  va  ish  shakllarining  smeta  qiymati  loyihalar  (eskiz  loyihalar)  va  ishchi 
hujjatlar  tarkibida  ularni  loyihalashtirish  jarayonida  aniqlanadi.  Buning  uchun 
loyihalash  va  izlanish  ishlari  smetalarini  o’z  ichiga  oluvchi  qurilishning  yig’ma 
smetasi, ob’ekt va lokal smetalar tuziladi. 
Yig’ma smeta hisob - korxona, bino va inshootlar qiymatini belgilab beruvchi 
asosiy  hujjat  hisoblanadi.  U  ob’ekt  bo’yicha  va  lokal  smetalar  hamda  ob’ekt 
bo’yicha  va  lokal  smetalarda  aniqlashtirilmagan  qo’shimcha  xarajatlar  bo’yicha 
smeta hisobi asosida tuziladi. 
Qurilishning yig’ma smeta hisobi 12 ta bobni o’z ichiga oladi: 
- qurilish maydonini tayyorlash; 
- asosiy qurilish ob’ektlari; 
-  xo’jalik  ichidagi  yordamchi  ishlab  chiqarish  va  xizmat  ko’rsatish 
ahamiyatidagi ob’ektlar; 
- energetika xo’jaligi ob’ektlari; 
- transport xo’jaligi va aloqa ob’ektlari; 
- suv ta’minoti, oqava suvlar va gaz ta’minoti tarmoqlari va inshootlari;  
- hududni obodonlashtirish va ko’kalamzorlashtirish; 
- vaqtinchalik bino va inshootlar; 
- boshqa ish va xarajatlar; 

---

141 
 
- kadrlarni tayyorlash; 
- loyihalash va tadqiqot ishlari. 
Qurilishning yig’ma smeta hisobida alohida moddada ko’zda tutilmagan ishlar 
va xarajatlar uchun mablag’lar zahirasi tashkil qilinadi.  
Qurilishning  smeta  qiymatini  aniqlash  uchun  uchta  usuldan  foydalaniladi: