|
XULOSA VA TAKLIFLAR
Bitiruv malakaviy ishi muallifining firmaning raqobat strategiyasi va
taktikasini shakllantirish bo’yicha nazariy-uslubiy va ilmiy-amaliy natijalari
bo’yicha quyidagi xulosalarga keldi.
Respublikamizdagi tashkilotlarining jahon bozorlarida o’z o’rinlarini
topishlarida, rivojlangan kompaniyalar tajribalarini o’rganishlari, ularning strategik
va taktik tadbirlarini kuzatishlari zarur bo’ladi.
Hozirgi paytda O’zbekiston Respublikasi uchun xos bo’lgan bozor
iktisodiyoti tamoyillarini amalga oshirish (raqobatchilik va erkin tadbirkorlik
rivojlanayotgan) sharoitlarida muvaffaqiyatga intiluvchi korxonalar birinchi
o’ringa iste’molchilar manfaatlarini qo’yishlari lozim. SHu munosabat bilan
korxona rahbariyati raqobatchilik kurashidagi yutuqlarni iste’molchilar
ehtiyojlarini qondirish bilan bog’lashi zarur.
Iste’molchilar ehtiyojlarini qondirishda marketing tamoyillaridan samarali
foydalanish har bir korxonaning asosiy vazifasi hisoblanadi. Raqobatchilik
sharoitlarida korxonaning foyda olishi, o’sishi va barqarorlikka erishishi korxona
rahbariyatining tashkilot faoliyatini iste’molchilar talab va ehtiyojlarini
qondirishga yo’naltirishga bog’liq bo’ladi.
Bozor strategiyasining boshqa jihati – jahon bozorida sotilishi kerak bo’lgan
tovarni tanlab olishdir. Tovarga nisbatan bozor strategiyasining uchta asosiy turini
farqlaydilar: kam sarflar strategiyai; differentsiatsiya (tabaqalashtirish) strategiyasi;
ixtisoslashish strategiyasi. Kam sarflar strategiyasi ob’ektlarni qurishga ketadigan
sarflarning kamligi darajasi bo’yicha raqobatchilarning aksariyati oldida ustunlikka
ega bo’lganda qabul qilinadi. Differentsiatsiya strategi yasi kompnaiya
umumtarmoq asosiy muvaffaqiyatning omilllariga ega bo’lganda va bu omillarnig
bir nechtasi yoki bir-ikkita hal qiluvchisi bo’yicha boshqa kompaniyalar orasida
etakchi o’ringa ega bo’lganda tanlab olinadi.
Differentsiatsiya omillari quyidagilardan iborat: ob’ektni qurish
texnologiyasi; ishlab chiqarish jarayonini tashkil qilish va rejalashtirish usuli;
81
korxonaning quvvati; mahsulot yoki tovar konstruktsiyasi; qurilish muddatlari,
sifati.
Ixtisoslashish strategi yasi kompaniya muvaffaqiyatning birorta ham asosiy
omillari bo’yicha raqobatchilar oldida ustunlikka ega bo’lmaganda yoki bir-ikki
omllar bo’yicha ustun bo’lib, biroqboshqa omillar bo’yicha raqobatchilardan ancha
orqada qolganda qabul qilinadi. SHuni ta’kidlash lozimki, tor ixtisoslashish
strategiyasi ko’p jihatdan qisqa muddatga mo’ldallangan, chunki boshqa omillar
bo’yicha ortda qolish kompnaiya omillardan biri bo’yicha ega bo’lgan ustunlikni
qoplab ketishi mumkin.
OATB “Mikrokreditbank”da marketing strategiyasini tashkil etish, amalga
oshirish va baholash bosqichlari tarkibiga quyidagilar kiritildi:
1) bankning strategik maqsadini aniqlash; 2) bozorni va undagi iste’molchilarni
tadqiq etish; 3) bankning muayyan imkoniyatlarini tadqiq etish; 4) xizmatlar
assortimenti tahlili; 5) bank marketing strategiyasini ishlab chiqish; 6) bozor
talablariga mos boshqaruv tizimini taklif etish; 7) iktisodiy samaradorlik baholash.
OATB “Mikrokreditbank”da marketing strategiyasini rejalashtirish bo’yicha
quyidagi takliflarni berish mumkin:
bankning faoliyatini marketing tamoyillariga asoslanib rivojlantirish va eng
asosiysi yangi, takomillashgan, sifatli, xizmat turlarni ishlab chiqarishni
kengaytirish, bular orqali o’sib borayotgan aholi ehtiyojini to’laroq qondirish
maqsadga muvofiqdir;
xizmat ko’rsatishda qo’llanilayotgan ilg’or usullardan bankda yanada
kengroq foydalanish, ya’ni bank ko’rsatayotgan xizmatlarni mijozlarga butun kun
davomida xizmat ko’rsatadigan punktlarni tashkil qilish va boshqalar;
ishlab-chiqarish korxonasida assortimentni takomillashtirish orqali intensiv
o’sish strategiyasini diversifikatsiya bilan birgalikda qo’llash muvaffaqiyat
keltirishi asoslab berildi;
qo’shimcha xizmat ko’rsatish turlarini ko’paytirish va ularni yuqori saviyada
tashkil etish zarur deb hisoblaymiz;
82
ishlab-chiqarish korxonasida marketing strategiyasini biri bo’lgan tovarni
modifikatsiya strategiyasidan foydalanish, u orqali tovarlar xossasini yanada
yaxshilash, tashqi ko’rinishini yaxshilashga erishish mumkin;
tovar sotishni tashkil qilishda eng ilg’or shakllardan foydalanish,
iste’molchilarni o’rganish, xaridor xulq-atvorini hisobga olish, alohida bozor
segmentiga mos mahsulot ishlab chiqarish va sotishni tashkil etish zarur;
marketing strategiyasini rejalashtirishda marketing muhiti, makromuhit va
mikromuhit omillarini chuqur o’rganish va rejalashtirishni izchilligini ta’minlash;
marketing strategiyasini rejalashtirishda korxona maqsadlari bilan marketing
maqsadlarini aniqlash;
bozorni jalb etuvchanligini tahlil etish, bozorning absolyut va joriy
salohiyatini belgilashda, talabni bashorat qilishda katta ahamiyatga ega;
tovar tanlovini amalga oshirishda xaridorlar xulq atvorini o’rganish zarur
deb hisoblaymiz.
O’ylaymizki,
yuqorida
keltirilgan
xulosa
va
takliflar
OATB
“Mikrokreditbank”da raqobat strategiyasi va taktikasini ishlab chiqishda katta
ahamiyatga egadir.
83
Do'stlaringiz bilan baham: | 
