Toshkent davlat iq tiso diyo t universiteti q. X. Abdurahmonov

Internet saytlari
http://www.gov.uz/uz/ctx.scm?sectionIdql658&contentIdq2187 — Aholi 
va mehnat resurslari
http://www.tc.columbia.edu/iee/Labor2.htm - Mehnat bozori.
http://yas.yuna.ru/?1879053312@0810489856 - Баланс трудовых 
ресурсов

---

VII BOB. AHOLINING TURMUSH
DARAJASI VA DAROMADLARI
7.1. «Turmush darajasi» tushunchasi va uning konsepsiyasi
Prezidentimiz I.A.Karimov ta’kidlaganidek, “Mamlakatni modernizasiya 
qilish va aholiga munosib turmush sharoitu yaratib berish borasida o‘z oldimizga 
qo‘ygan maqsad va vazifalarimiz hamda mintaqa va jahon bozorlarida ro‘y 
berayotgan o‘zgarishlar, kuchli talab va raqobat iqtisodiy islohotlarni yanada 
chuqurlashtirishni obyektiv shart qilib qo‘ymoqda” 1.
Aholining turmush darajasi davlat ijtimoiy-iqtisodiy siyosatining samaradorligini 
baholashning eng muhim mezonidir. Aholi daromadlari va turmush darajasini 
oshirish amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlaming va ijtimoiy rivojlanishning 
bosh strategik maqsadidir. «Turmush darajasi» tushunchasi zamonaviy talqinda 
inson faoliyatining barcha tomonlariga taalluqli bo‘lgan keng qamrovli tushunchadir.
Turmush darajasi deganda, aholining zaruriy, moddiy va nomoddiy 
ne’matlar hamda xizmatlar bilan ta’minlanganlik darajasi, ularni iste’mol qilish 
darajasi tushuniladi.
Aholi turmush darajasini yaxshilash va respublika aholisini ijtimoiy himoyasini 
kuchaytirish maqsadida 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining «2005 yilning 1 
mayidan ish haqi, pensiyalar, sti pendiyalar, ijtimoiy nafaqalar miqdorini oshirish 
to‘g‘risida»gi Farmoni e’lon qilindi. Unga ko‘ra byudjet tashkilotlari ishchilarining 
oylik maoshlari, barcha turdagi pensiya va ijtimoiy to‘Iovlar, oliy, o‘ita maxsus o‘quv 
yurtlari talabalari stipendiyalarining miqdori 
1,2
marotabaoshirildi2.
2005 yil 1 mayida yagona tarif setkasiga asosan mehnatga xaq to‘lash bo‘yicha 
nolinchi razryadga eng kam ish haqi miqdorida tarif stavkasi qabul qilindi va u 
7835 so‘m qilib belgilandi. Bundan tashqari yangi tarif koeffitsiyentlari tasdiqlandi 
(22
razryad bo‘yicha 9,019 gacha).
Aholining farovonlik darajasini ifodalash uchun «turmush darajasi», «xalq 
farovonligi», «turmush faoliyati xavfsizligi», «turmush tarzi», «mehnat faoliyati 
sifati», «turmush sifati* kabi turli tushunchalar qo'llaniladi. Ba’zan turli 
atamalar bir mazmunni anglatsa, boshqa hollarda ular o‘rtasidagi farq muayyan
1