Toshkent davlat agrar universiteti zooinjeneriya fakulteti zooinjeneriya

1.1. YSTQ ni yaratish asoslari.

Basseynga umumiy talablar. Boshidan shuni ta'kidlash kerakki, baliqlarni basseynda kopaytirish faqat samaradorligi 40 kg/m3 va undan yuqori bo'lgan shartsharoitlarda saqlab, ko'paytirish kerak. Avval ta'kidlangaidek, baliqlarni ularning turiga mos keladigan yaxshi sifatidagi suvda parvarishlash kerak. Suvning sifatiga quyidagigan talablar turli baliq turlari uchun farqlanishi mumkin. Baliqchilik nuqtai nazardan suv uchun qanday parametrlari belgilangan? Ularni ko'rsatib o'tamiz. Suvning harorati ko'paytirilyotgan ob'ekt uchun optimal yoki shunga yaqin bo'lishi kerak, shunda baliqlar tez o'sadi. Basseynda suv zarur bo'lganda isitib turiladi (buni qanday qilganimizni keyingi bo'limda ko'rsatamiz) yoki, aksincha, suv doimiy sovutilib turadi.

Eritiladigan kislorod miqdori baliqlarning yashash uchun ham, biofilterlanga mikroorganizmlar hayot faoliyati uchun ham yetarlicha bo'lishi kerak. Suvda erigan kislorodning eng kam miqdori, aksariyat baliq turlari uchun 5 ml/l dan bo'lmasligi kerak, deb hisoblanadi. Suvdagi kislorodning miqdori qanday nazorat qilinadi? Yaxshisi, operativ o'lchovlar uchun uskunani xarid qilish va muntazam ravishda suv sifatini tahlil qilish kerak. Buning uchun portativ termooksimetrdan foydalanish mumkin, ammo kimyoviy idishlar va reaktivlar to'plamining sotib olish, o'lchovlarning skliyanka usulda olib borish ham mumkin. Ushbu usullari bilan suv sifatini gidrоkimyoviy tahlillari haqida mahsus adabiyotlar mavjud. Gidrоkimyoviy laboratoriya bilan shartnoma tuzish ham mumkin, uning mutaxassislar muntazam ravishda kelib, tahlillarni bajardi. Erigan ammoniy azoti va nitritlar miqdori - Ammoniyli azot va nitritlar yemlar va baliqlar ajratmalarini parchalanishi mahsuldarlik. Basseyn suvidan iloji boricha ularning hammasini ajratib olish kerak.Basseynda buning uchun biologik filttlashda foydaniladi. Biofiltrda shunday substrat borki, unda
4
yashaydigan bakteriyalar koloniyasi s15ammoniyni nitritlarga va keyin azotga oksidlaydi. Asosiysi, basseyn sharoitida konstruksiyasini yig'ishda nitratlovchi bakteriyalar koloniyasi hosil bo'lishi uchun yetarliy substrat maydoni nazarda tutish kerak.
Suvni tayyorlash. Suvni iflosliklardan tozalash juda muhim ahamiyatga ega, ammo haroratni, aerasiyani boshqarish hisobga uning sifatini optimal darajagacha oshirish ham muhumdir. Basseyn sharoitida yaxshi ishlashi uchun butun tizim bo'ylab suv doimo oqib kirishni ta'minlash kerak. Bunga nasoslar ishi hisobga erishladi. Baliq basseynida suv bir soatda 1-4 marta to'liq almashinadi.