Тошкент давлат аграр университети

1- расм. Машинанинг ўртача эҳтимоий техник ресурсини аниқлаш 
схемаси
: 1- гистограмма; 2 – эҳтимолликнинг тақсимланиш эгри чизиги;
Д –объектнинг техник ресурс; N
хол. 
– бузилиш ҳолатлар сони. 
Уларни ишга лояѐқатли даражада сақлаш учун республикамизда 
режали-олдини олиш ва таъмирлаш тизими мавжуд. Улар таркиби 
чиниқтириш, режали техник хизмат кўрсатиш, даврий техник хизмат 
кўрсатиш, кўздан кечириш, таъмирлаш ва техникаларни сақлаш ишлари 
киради. Агар ростлаш ишлари ѐрдам бермаса, машиналар таъмирланади. 
Таъмирлаш ишлари машинанинг техник ҳолатига, техник диагностика ва 
даврий техник қаров натижаларига асосан олиб борилади. Таъмирлаш 
ишлари деталдаги табиий ейилишни (бошқа нуқсанларни) бартараф етиш 
билан боғлиқдир.
Техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш
–машинанинг ишлаш 
қобилиятини сақлаш, тиклашга қаратилган комплекс ишлардан иборат. 
Ишлаш қобилияти
–машина (агрегат, узел ва б.) берилган 
параметрларда (техник ҳужжатлардаги талаблар билан белгиланган) 
берилган функцияни бажара олиш кобилияти билан белгиланади. 
Машинанинг ишлаш қобилияти кўп ҳолларда таркибидаги агрегат узел 
ѐки деталнинг ишончлилигига боғлиқ. 
Ишончлилик
– машинанинг берилган чегараларда талаб этилган 
ишланмада ўзининг эксплуатацион кўрсаткичларини сақлаган ҳолда 
берилган функцияларни бажариш хусусияти.
Машинанинг 
ишончлилиги 
унинг 
бузилмасдан 
ишлашлиги, 
таъмирбоплиги, сақанувчанлиги, ҳамда унинг таркибидаги қисмларнинг 
чидамлилиги (ўзоқ муддат ишлашлилиги) билан боғлиқдир.
Бузилмасдан ишлашлик
– машинанинг бирор ишланма мабойнида 
мажбурий тўхтаб қолишларсиз ўзининг ишлаш қобилиятини сақлай 
олишлиги хусусиятидир.
Бузилиш
– ишлаш қобилиятини бўзилишидан иборат ходиса.

---

102 
Ишланма
– мото–соат, километр, га ѐки ейилиш қиймати билан 
ўлчанадиган машинанинг бажарган иш ҳажми ѐки ишлаш муддати.
Машинанинг ишлаш мобайнида суткадаги ѐки ойлик ишланмасини, 
биринчи бузилишига қадарги, бузилишлар аро ишланмаларни ажратиш 
мумкин. 
Чидамлилик
– машина, агрегат, узелнинг техник хизмат кўрсатишлар 
ва таъмирлашларни амалга ошириш мақсадида керакли танаффуслар билан 
чегаравий ҳолатгача ишлай олиш қобилиятини сақлаш ҳусусияти.