Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

Bodring.
Bodringning ozuqalik axamiyati baland emas. Lekin unda lazzat, 
maza beruvchi, shuningdek ovqatni hazm qildiradigan, bezlar faoliyatini 
kuchaytiradigan xususiyat bor. Bodringdagi ferment, tabiat bo‘yicha insulinga 
yaqin bo‘lganligi sababli parxez maxsuloti sifatida qo‘llaniladi. Mevasida shunday 
fermentlar borki, ular vitamin S ni paydo bo‘lishini kuchaytiradi va V vitamini 
o‘zlashtirishga ko‘maklashadi. Bulardan tashqari bodring yodning yaxshi 
manbaidir. 
Qovoq.
Qovoq g‘oyat foydali oziqadir.Uning etida fosfor kislotasi, kaliy, 
kal’siy, magniy bor. Temir miqdori bo‘yicha qovoq sabzavotlar ichida chempion 
hisoblanadi. Ular V
1
,V
2,
V
6, 
S, Ye, RR vitaminlari va A provitaminga
boy 
polizdir.shuningdek qovoqda modda almashuv jarayonini tezlatishga yordam 
qiluvchi T vitamini borligi aniqlangan. 
Qovoq urug‘ida Ye vitamini va sink tuzlari ko‘p. U gijja haydaydigan 
mahsulot. Urug‘ining mag‘zi yong‘oq mag‘zi bilan raqobatlashadi. 
Qovun.
Qovun tarkibida 17-20 foizgacha yengil singadigan qand moddasi 
bor. Unda mineral moddalardan, ayniqsa,temir ko‘p. Uning miqdori qovoq, 
bodring, pomidor, sabzi va boshqa sabzavotlarga nisbatan qovunda ko‘proq. 
Shuningdek, u V
1
,V
2,
V
6, 
S, Ye,RR vitaminlari va A provitaminga
boy. 
Qovun buyrak, sapro yo‘llari va yurak-tomir kasallanganda juda foydali. 
Surunkasiga iste’mol qilib turilsa podagrani yo‘qotadi, tanadagi modda 
almashuvini, kayfiyatni yaxshilaydi. Mayin hujayralari oshqozon, ichak yo‘llari 
faoliyatini faollashtiradi. Xalq tabobatida qovun bavosilga qarshi, sil kasalligi, bot 
kasalligi, qon kamayganda iste’mol qilinadigan, isitma tushiradigan vosita sifatida 
qo‘llaniladi. 
Tarvuz.
Tarvuz sersuv, shirin, xujayralari mayin mahsulotdir. Issiq kunda 
chanqoqni yaxshi bosadi. Unda S, V
1
,V
2, 
K, RR vitaminlari, pektin moddasi, 
limon va olma kislotalari, yengil eriydigan qand mo‘l. Boshqa sabzavotlarga
nisbatan unda V
9
vitamini ancha ko‘p. Jigar og‘riganda, aterosklerozda, qon 
kamayganda, ichak yo‘li kasallanib, yurishmaganda iste’mol qilinsa tarvuzning 
foydasi katta bo‘ladi. Qon aylanishi yetarli bo‘lmaganda va modda almashuvi 
buzilganda tarvuzni surunkasiga iste’mol qilish tavsiya etiladi.
Pomidor. 
Keng tarqalgan va ko‘p iste’mol qilinadigan bu sabzavotda xom 
oqsil, kraxmal, pektin eritilgan (suyuq) shaklda limon va olma, kamroq miqdorda 
o‘avel va qaxrabo kislotalari mavjud.U temir,fosfor kaliy, kalsiy, magniy, natriy 
tuzlariga boy. Unda tomatin-achchiq modda bor. Tarkibida yod va aromatli 
moddalar bo‘lganligi uchun u fitonsid xususiyatiga ega. Pishgan paytida qand, V
1
, 
V
2, 
V
3, 
S, K, RR vitaminlariga boy bo‘ladi. 

---

22 
Pomidorning yangi mevalarini qon bosimi oshganda,stenokardiyada miokard 
infarktidan keyin tavsiya qilinadi. Mevasi va sharbati gastritda, jigar kasal 
bo‘lganda, oshqozon kislotasi kamayganda, behollikda, xotira susayganda iste’mol 
qilish tavsiya etiladi.