Toshkent davlat agrar universiteti termiz filiali meva-sabzavotchilik, uzumchilik

 
14-mavzu. Sabzavot ekinlarini o‘g‘itlash va parvarishlash 
 
Reja; 
1.Sabzavotlarni yetishtirish muddatiga ko‘ra yerga asosiy va yekish 
oldidan ishlov berish 
2.Organik va mineral o‘g‘itlarni yerga asosiy ishlov berish davrida 
tuproqqa solish sabablari 
3.Ildiz mevali sabzavotlar yetishtiriladigan yerlarga organik o‘g‘itlar 
solinmaslik sabablari 
 
 
Sabzavot ekinlarini o‘g‘itlash
. O‘simliklarni makro va mikroelementlar bilan 
ta’minlash uchun o‘g‘itlar qo‘llanadi. Mineral oziqlar hosilning yuqori bo‘lishini 
ta’minlashlari bilan birga mahsulot sifatini ham oshiradi, ayni vaqtda o‘simliklarni 
tashqi muhitning xatarli ta’sirlaridan ham himoya qilishi mumkin. 
Progressiv mexanizatsiyalashgan texnologiyalar asosida sabzavotlar yetishtirish 
uchun o‘g‘itlash tartibini tuzishda quyidagi omillar: o‘g‘itlar turi, miqdori, qo‘llash 
muddatlari, hosilni oshirishga qaratilishi bilan bir qatorda, tuproqdagi oziq moddalar 
muvozanati balansini sozlash, eng kam mehnat va ashelar sarflab eng yaxshi 
iktisodiy samaradorlikka erishish» tuproq sharoiti va o‘simliklar biologik 
xususiyatlariga muvofiq ravishda organik va mineral makro va mikroo‘g‘itlardan 
foydalanish, har qaysi ekin turi va dala almashlab ekish maydonlariga xos 
o‘g‘itlashlar turi, miqdori va muddatlarini belgilash asosiy omil hisoblanadi. 
Sabzavotkorlikda o‘g‘itlar erni haydashdan oldin, asosiy, ekish oldidan yoki 
ko‘chat o‘tkazishdan oldin solinadi. Asosiy o‘g‘itlash ko‘pincha kuzgi chuqur 
shudgorlashda organik va mineral (fosforli va kaliyli) o‘g‘itlarni haydov qatlami 
ostiga solishdan iborat. Kech bahorgi va yozgi takroriy ekinlar uchun shu o‘g‘itlar 
ekish oldidan haydov ostiga solinadi. 
Vegetatsiya davri davomida o‘simliklar oson o‘zlashuvchan o‘g‘itlar bilan 
ozikdantiriladi. Oziq moddalarga eng talabchan paytlari hayotiy davrining ikkinchi 
yarmiga to‘g‘ri keluvchi ekinlar (bodring, pomidor, poliz ekinlari, karam, qisman 
ko‘kat sabzavotlar) uchun bu muddat ayniqsa ahamiyatli hisoblanadi.