Toshkent davlat agrar universiteti sayyora xolmirzayeva

Oʻzbek yozuvi tarixi

№	Yozuv nomlari	Qoʻllanilgan davri	Yozilgan ba’zi asarlar
1	Avesto, Oʻrxun- Enasoy, Soʻgʻd, Xorazm yozuvi	Qadimgi davlardanVII-VII asrgacha	Bitiktoshlar: To‘nyuquq, Bilga xoqon, Kultegin (oʻrxun yozuvi)
2	Uygʻur	VI-VII asrlardan XIV- XV asrlargacha	“Qutadgʻu bilig” (Vena nusxasi), “Hibbat ul- haqoyiq”, “Muhabbatnoma”
3	Arab grafikasiga asoslangan yozuv (eski oʻzbek yozuvi)	VIII (720-yil) asrdan 1929- yilga qadar	“Qutudgʻu bilig” (Namangan va Qohira nusxalari), “Devonu lugʻatit- turk” va boshqa
4	Lotin yozuvi	1929- yildan 1940- yilga qadar	Ba’zi jadid adabiyoti namunalari
5	Rus grafikasi (kirill yozuvi)	1940- yilning may oyidan boshlab	XX asr adabiyoti
6	Lotin yozuviga asoslangan oʻzbek alifbosi	1993- yilning 2-sentabridan boshlab	XXI asr adabiyoti

Mavzu boʻyicha savollar:

1. 
   Tilshunoslikda yozuvning qanday turlari mavjud?
   
2. 
   Yozuvning oʻziga xos xususiyatlarini aytib bering?
   
3. 
   Oʻzbek yozuvining qanday bosqichlari bor?
   
4. 
   Qadimgi turkiy yozuv yodgorliklari dastlab qayerda topilgan?
   

Topshiriqlar:

1. 
   1920-yillarda lotin alifbosiga oʻtish boʻyicha harakatda jadid adabiyoti vakillarining tutgan oʻrnini koʻrsating.
   
2. 
   Yangi alifbo bilan kirill alifbosini qiyosiy tavsiflang.
   
3. 
   Yangi alifboning qabul qilinishi haqidagi qonun va qarorlarning mazmuni haqida ma’lumot bering.
   
4. 
   Quyidagi soha bo‘yicha matnni o‘qing va o‘zlashtiring.
   

Raqamli iqtisodiyot terminining paydo bo‘lishi
Raqamli iqtisodiyotning paydo bo‘lishini zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) va Global Internet tarmog‘isiz tasavvur qilib bo‘lmaydi. «Raqamli iqtisodiyot», AKT va Internet tushunchalari bir-biri bilan uzviy bog‘liqdir. Axborot muhitni yangi iqtisodiyotga, ya’ni raqamli iqtisodiyotga aylantiradigan 12 muhim belgilar olimlar tomonidan quyidagicha keltirilgan:
1. Bilimlar – biznesda va umuman iqtisodiyotda, asosiy e’tibor inson kapitali – bilimdan foydalanishga qaratiladi. Raqamli iqtisodiyotda bilim harakatlantiruvchi kuch bo‘lib, boshqa an’anaviy manbalar ikkinchi darajali. Bilim bilan yangi imkoniyatlar tufayli kuch va hayotni yaxshi tomonga o‘zgartirish yo‘li keladi. Bu shuni anglatadiki, tashkilotlar xodimlar to‘g‘risidagi fikrlarini o‘zgartirishga majburlanadi va ishchilarning aqliy qobiliyatini saqlab qolish va rivojlantirishga harakat qiladi.
2. Raqamlashtirish – endi bilimlarni raqamli ravishda saqlash mumkin. Oldingi iqtisodiyotda ma’lumotlar analogli yoki jismoniy bo‘lgan va ma’lumot almashish faqat odamlarning bevosita aloqasi orqali amalga oshirilgan. Raqamli iqtisodiyotda axborotlar hisoblash qurilmalar yordamida raqamli shaklda ifodalangan. Bu dunyoning turli burchaklaridagi odamlar orasida qisqa vaqt ichida juda katta miqdordagi ma’lumotlarning erkin harakatlanishiga imkon beradi.