Toshkent davlat agrar universiteti. O. A. Ostonov

sahifalaridan munosib o'rin egalladi lar.
 
1916- 
yiI  xalq  qo'zg'oloni.  Birinchi  jahon  urushi  unda  ish tirok  etayotgan  Rossiya 
imperiyasini  tobora  holdan  toydirmoqda  edi.  O'n  minglab  askarlar  jangda  qurbon  bo'ldilar. 
Talvasaga  tushgan  Rossiya  Oliy  Bosh  qo’mondontik  shtabi  harbiy  vaziriikdan  «armiya 
ehtiyojlari  uchun  salmoqli  miqdorda  kuch  ajratishni»  zudlik  bilan  talab  qildi.  Bu  kuchni 
harbiy  vaziriik  mustamlakalardan  to'plashga  umid  bog'ladi.  Natijada  Rossiya  imperatori 
Nikolay II 1916-yii 25-iyunda Turkiston, Sibir va Kavkazdagi 19 yoshdan 43 yoshgacha bo'lgan 
erkaklami front orqasidagi xizmatlar uchun safarbar qilish to'g'risida farmon chiqardi.
 
Turkiston  general-gubematoriga  zudlik  bilan  farmonni  amalga  oshirish  buyurilib, 
Sirdaryo  viloyati  zimmasiga  87  ming,  Samarqandga  38  ming.  Farg'ona  zimmasiga  50  ming 
kishi  yuborish  majburiyati  yuklandi.  O'lkada  safarbar  qilinuvchilarning  ro'yxatlari  tuzila 
boshlandi.  Xalq  bu  tadbirga  «mardikorlikka»  olish  deb  nom  berdi.  Mahalliy  ma'muriyat 
mardikorlikka  chaqirishni  boylik  orttirish  vositasiga  aylantirdi.  Boylaming  o'g’li  pul  bilan 
qutulib  qolar,  kambag'al  oilalar  esa  yolg'iz  o'g'lidan.  boquvchisidan  ayrilar  edi.  Bu  hoi 
xalqning  kuchli  norozi  ligiga  olib  keldi.  Petrograddan  ba'zi  tabaqadagilar  tovon  evaziga 
mardikorlikdan  ozod  qilinishi  mumkinligi  to'g'risida  qo'shimcha  ko'rsatmalar  yetib