Toshkent davlat agrar universiteti botanikadan laboratoriya

 
2.ChINNIGULDOShLAR OILASI-- CARYOPHYLLACEAE
. 
Morfologik ta'rifi
. Bu oila 80 ta turkum va 2000 dan ortiq turni o‘z ichiga 
olib bir yoki ko‘p yillik o‘t, chala buta, buta ba'zan tropik mintaqalarda uchraydi-
gan kichik daraxt o‘simliklardir. Oilaning o‘ziga xos xususiyatlaridan biri, 
urug‘larining perspermli va murtagi bukilgan holda, ya'ni kampilotrop bo‘lishdir. 
Barglari oddiy butun poyaga qarama-qarshi joylashgan, yonbargchasiz, ba'zan par-
dasimon yonbargchalidir. To‘pgullari ko‘pincha dixoziy tipida bo‘lib, ba'zan yakka 
holida bo‘lishi ham mumkin. Gullari to‘g‘ri 5ta a'zoli, 2 jinsli. Gul qo‘rg‘oni mu-
rakkab, gulkosa va gultojibarglarga ajralgan, ba'zan oddiy changchilari 5-10 ta 
urug‘chasi 1-4 yoki 5 ta meva bargchalarining birikib o‘sishidan hosil bo‘lgan. 
Tugunchasi ustki, bir uyali. Urug‘kurtak ko‘p sonli. Mevasi ko‘pincha tishchalar 
yoki pallalar bilan ochiladigan ko‘sakcha, ba'zan yong‘oqcha yoki rezavor meva-
dir. 
Ahamiyati:
 Bu oila vakillari orasida manzara beruvchi o‘simlik turlari 
uchraydi. Ulardan bir qancha navlar etishtirilib chiqilgan.Ular o‘zining ajoyib 
xushbo‘yligi ko‘rinishi tufayli ko‘pdan beri ekib o‘stirilib kelinmoqda. 
Е
tmak 
o‘simligining ildizi tarkibida saponin deb ataluvchi modda uchraydi. Undan ko‘pik 
hosil qilishda, nisholda, holva va boshqa ichimliklar tayyorlashda foydalaniladi. 
Shuningdek jun gazlamalarni yuvishda ishlatiladi.