Toshkent davlat agrar universiteti botanikadan laboratoriya

GULLI O‘SIMLIKLAR SIST
Е
MATIKASI 
 
18-MAVZU: AYIQTOVONDOShLAR, KO‘KNORIDOShLAR, 
OILALARI. 
MAVZUNING MAQSADI: 
Oilalarga mansub keng tarqalgan o‘simlik 
vakillarining morfologik belgilarini, hayotiy shakllarini, tarqalishini va asosiy 
vakillarining lotincha nomlarini hamda ahamiyatini o‘rganish. 
K
Е
RAKLI JIHOZLAR:
 gerbariylar, o‘simliklar aniqlagichi, rasmlar, 
jadvallar, fiksatsiya qilingan gullar, mevalar, lupa pintset, preporoval nina va 
boshqalar. 
 
1.AYIQTOVONDOShLAR OILASI – RANUNCULACEAE. 
Morfologik ta'rifi:
 Ayiqtovondoshlar oilasi 50 turkum, 2000 turni 
birlashtirib, asosan ko‘p yillik va bir yillik o‘tlar, ba'zan chala butalar yoki liana-
simon o‘simliklardan iborat. Oila vakillarining barglari oddiy, bo‘laklarga 
bo‘lingan, poyada ketma-ket joylashgan. Gullari to‘g‘ri va noto‘g‘ri, gulqo‘rg‘oni 
oddiy va qo‘sh gulqo‘rg‘onli ya'ni kosacha va gultojibarglarga ega. Changchi va 
urug‘chilar soni cheksiz. Tugunchasi ustki. Gul qismlari ketma-ket, xalqasimon 
bo‘lib joylashgan. Mevasi bargakcha, to‘p bargak, yong‘oqcha ba'zan rezavor 
meva yoki ko‘sakcha. 
Ahamiyati:
 Bu oila o‘simliklari tarkibida alkaloidlar, glikazidlar, saponin-
lar bo‘lib, zaharli o‘tlar hisoblanadi. Tibbiyotda ulardan dori tayyorlashda foydala-
niladi.