Toshkent davlat agrar umversiteti qalandarov muxitdin maxmudovich

12 2-rttsin. Daraxtlaming shox-shabbasi bo‘yicha manzarali ko‘rinishlari.

---

12.3-rasm. Manzarali shakl namoyoo qiluvchi yaproq bargli daraxt.
1. Sharsimon (shtambli, shox-shabbasi katta, yoyilib ketgan 
(noto‘g‘ri shaklda): qayrag‘och, eman, tol, terak, oq tut, sada- 
qayrag‘och, yapon saforasi va boshqalar.
2. Piramidasimon (konussimon, dubga o‘xshagan (urchuqsi- 
mon) kolonna (ustun) simon; piramidasimon eman, o‘tkir bargli 
zarang, piramidasimon terak, sharq biotasi va boshqalar).
3. Cho‘ziq (ellipssimon) va uning variantlari: kashtan, 
zarang va boshqalar.
4. Tuxumsimon: namatsimon (kigizsimon) jo ‘ka (lipa), 
veymut qarag‘ayi.
5. Teskari tuxumsimon shaklda: Suriya chibaskusi.
6. Soyabonsimon shaklda: aylayt, shoyi akas, Italiya qara- 
g‘ayi, patsimon novdali qayrag‘och, safopa, Sibir olmasi, siren 
va boshqalar.
7. Shoxlari pastga osilib o‘sadigan: shoxlari osilib o‘sa- 
digan qayin, majnuntol.
8. Chirmovuqli: uzum, klematis, ipomeya, kobeya, dolixos, 
azarina, tekoma va boshqalar.
9. Yerga yoyilib o'suvchilar: sabina archasi, qizilnik.
10. Yostiqsimon: Lavson kiparisi, mikrobiota.
174

---

12.4-rasm. Piramidasimon o‘sib rivojlangan shakldosh archa.
Sabina archasining vatani - Rossiya o'lkasining markaziy 
tiuiludi, Qrim, Kavkaz va Oltoy. Sovuq va qurg‘oqchilikka o‘ta 
cl u dam II, tuproq tanlamaydi, har xil zaharli gazlar va tutunga 
ohidamli tur. Bolalar oromgohi va bog'chalar hududida ko‘p 
ekib bo‘lmaydi. Chunki uning shoxchalari va barglaridan 
noxush hidlar tarqaladi.
()‘zbekiston iqlim sharoiti issiq o‘lka ekanligidan yashil 
o'Nimliklarsiz aholi uchun qulay sharoitlar yaxatib bo‘lmaydi. 
Yttshil o‘simlik.lar atrof-muhitning sanitar-gigiyenik holatini 
yttxshilaydi, shamol kuchini, shovqinni pasaytiradi, havo 
tntkibini tozalaydi, haroratni mo‘tadillashtiradi.