Toshkent axborot texnologiyalari universiteti televizion texnologiyalari

 
Internet uchun yaratilgan grafik fayllarning formatlari. 
Web sahifa qancha ko’p grafikadan iborat bo’lsa, foydalanuvchi 
tomonidan ko’rish jarayonida uning ochilishi shunchalik sekin amalga oshadi. 
Ammo badiiy grafik elementlardan foydalanilmagan sahifalar individualligini va 
o’ziga xosligini yo’qotadi. Shuning uchun sayt loyixalovchisi dizayner va 

---

foydalanuvchi orasida vositachi vazifasini o’tashi va ikkala tarafning talab va 
takliflari bilan o’rtoqlashib, informatsiyani chiroyli va tushunarli ko’rinishda 
tezkor yetkazib berish masalasini xal qilishi lozim. 
GIF va JPEG - eng keng tarqalgan grafik formatlar bo’lib, ular allaqachon 
Internet sahifalari uchun standart formatlar darajasiga aylangan, ularning ikkovi 
xam yetarlicha universal va ko’p sonli brauzerlar tomonidan qiladi.
Web sahifa uchun rasmlarni JPEG , illyustratsialarni GIF formatda 
saqlagan ma’qul.
GIF -formati:

256 xil rangga ega, agar sizda murakkab rang aralashmalaridan va 
juda mayda ob'ektlardan iborat rasmlar mavjud bo’lsa, ularni GIF 
formatga o’tkazish natijasida tasvirdagi tabiiylik yqoladi. 

GIF fayllarini arxivatorlar yordamida siqqanda ularning xajmi 
deyarli o’zgarmaydi, ya'ni bu turdagi fayllar arxivlanganda 
siqilmaydi. 

Rasmlarni ochish vaqtida tasvirlar qatorma-qator hosil qilinadi, 
natijada, tasvir to’liq ochilmay turib undagi ob'ekt xaqida xulosa 
chiqarish imkoni yuzaga keladi. 

Tasvir fonining shaffofligiga erishish mumkin, bu ayniqsa tasvir 
Internet sahifasida fon ustiga joylashtirilgan xol uchun juda qulay. 

Bir nechta qatlamlarni ustma-ust joylashtirish imkoniga ega. Bu 
imkoniyatdan asosan GIF animatsiyalarni yaratishda foydalaniladi. 
GIF formatining ob'ektlari: matn, logotip, illyustratsiyalar, animatsiyali 
rasmlar, shaffof qismlarga ega rasmlar.
JPEG formati: 

Rangli rasmlarni 16,7 mln ga yaqin ranglarda saqlash imkonini beradi. 

Fayllarni siqish natijasida tasvir sifati o’zgarmay qoladi, uning xajmi 
esa bir necha barobar kamayadi, bu Web sahifalarning ochilish 
tezligini oshiradi. 

Progressiv yuklanishga ega, ya'ni tasvir avval past sifat bilan paydo 
o’lbadi, keyin yuklanish jarayonida tasvir sifati asta-sekin yaxshilanib 
boradi. 
JPEG formatining ob'ektlari: format ko’p murakkab ranglar aralashmasi va 
mayda ob'ektlardan iborat rasmlarni saqlash uchun qo’l keladi.
 
1-amaliy topshiriq. 

---

1-mashq. RGB formatdagi ranglarni aniqlashni o’rganish. Bajarishga oid 
ko’rsatma: CorelDRAW dasturini ishga tushiring, uskunalar paneli (Tool Box) dan 
to’g’ri to’rtburchak chizish uskunasi (Instrument pryamougol'nika, Rectangle 
tool) ni oling, tezkor tugmasi F6, sahifa markaziga o’tib to’rtburchak chizing. Bir 
xil rang bilan bo’yash uskunasi (Instrument odnorodnoy zalivki, Fill color 
dialog) ni oling, tezkor tugmasi Shift+Q (F11), ochilgan muloqot oynasining 
Model qatorida RGB ni o’rnating, Components qatorining parametrlarini 
o’zgartirib kerakli ranglarni hosil qiling.

255:0:0 

0:255:0 

45:100:150 
2-mashq. CMYK formatdagi ranglarni aniqlashni o’rganish. Bajarishga oid 
ko’rsatma: yuqoridagi ketma-ketlikning Model qatorida CMYK ni o’rnating.

15:25:45:65 

100:100:100:100 

0:0:0:100 

50:50:50:0
Eslatma:
Bundan keyin, agar uch rang kanali ko’rsatilgan bo’lsa RGB, to’rt rang 
kanali ko’rsatilgan bo’lsa CMYK palitrasi xaqida gap ketmoqda. 

---