Toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

III BOB. “AXBOROT TIZIMLARINING UNUMDORLIGI” FANINI 
O'QITISHDA QO'LLANILADIGAN MULTIMEDIALI ELEKTRON 
O'QUV VOSITA  YARATISH  
3.1. Multimediali elektron o'quv vosita dizaynini ishlab chiqish 
 
   
Multimediali  elektron  o’quv  vosita  yaratishda  Artisteer  dasturidan 
foydalandim.  Quyida  “Axborot  tizimlarining  unumdorligi”  fanidan  tayyorlangan 
multimediali  o’quv  vosita  bo’limlari  bilan  tanishib  chiqamiz.  Dastlab  asosiy 
menyu  oynasi:  bunda  dastlab  fanning  nomi,  fanga  tegishli  bo’limlar  mavjud.  Bu 
bo’limlarda  quyidagi  bandlar  bor:  ma’ruzalar  matni,  amaliy  mashg’ulotlar, 
laboratoriya  mashg’ulotlari,  taqdimotlar,  pedagogik  texnologiyalar,  glossary,  test, 
krossword, video ma’lumotlar va foydalanilgan adabiyotlar. Biz quyida yaratilgan 
elektron o’quv multimediali vositamizning brauzerda ko’rinadigan dastlabki oynasi 
dizaynini ko’rib turibmiz. 
 
 
2-rasm. Asosiy oyna  

---

60 
 
      Oynaning  chap  tarafidagi  mavjud  bo’limlardan  o’zimizga  keraklisini  tanlab 
sichqonchaning chap tugmasini bir marta bossak shu bo’lim haqidagi ma’lumotlar 
oynaning  o’ng  tarafida  namoyon  bo’ladi.  Misol  sifatida  oynalar  dizaynini  birma-
bir ko’rsatib o’tamiz, ma’ruzalar matni oynasi:  
 
3-rasm. Ma’ruzalar matni oynasi 
Undan so’ng amaliy mashg’ulotlar qismi joylashgan:  

---

61 
 
 
4-rasm. Amaliy mashg’ulotlar oynasi 
Keyingi qismdan laboratoriya mashg’ulotlari o’rin olgan: 
 
5-rasm. Laboratoriya mashg’ulotlari oynasi 
Keyingi navbatda ma’ruzalar bo’yicha taqdimotlar joylashgan:  

---

62 
 
 
6-rasm. Taqdimot oynasi 
Navbatdagi  bo’limimiz  o’qituvchi  dars  davomida  qo’llaydigan  pedagogik 
texnologiyalardan iborat:  
  
7-rasm. Pedagogik texnologiyalar oynasi 
Keyingi  bo’limda  biz  mavzular  bo’yicha  uchraydigan  so’zlarning  izohli  lug’ati 
bilan tanishamiz:  

---

63 
 
  
8-rasm. Glossary oynasi 
Navbatdagi bo’lim talabalrni bilimlarini takrorlash va mustahkamlashga qaratilgan 
test  bajarish  jarayoni.  Bu  bo’lim  ATD  –  Tester  dastruri    orqali    ishlab  chiqilgan. 
Keyingi bo’lim talabalarni aqliy salohiyatlarini rivojlantirishga qaratilgan elektron 
krossvord bo’limi hisoblanadi.  
  
9-rasm. Krossword oynasi 
Va navbatdagi oynamiz fan bo’cha tashkil etilgan video ma’lumotlardan iborat:  

---

64 
 
  
10-rasm. Video ma’lumotlar oynasi 
Undan so’ng fan bo’yicha kerakli adabiyotlar bo’limi joylashgan:  
  
11-rasm. Adabiyotlar oynasi 
 
Elektron  multimediali  o’quv  vositam  dizayni  shu  tarzda  ishlab  chiqilgan.  Bunda 
har bir bo’limga ssilka berilgan va shu bo’lim ustiga sichqonchaning chap tugmasi 
bir marta bosilganda shu bo’lim haqidagi ma’lumotlar ekranda namoyon bo’ladi.  

---

65