Toshkent axborot texnologiyalari universiteti ganiev salim karimovich karimov madjit malikovich tashev komil axmatovich axborot xavfsizligi



Download 2,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet75/197
Sana28.06.2022
Hajmi2,72 Mb.
#712596
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   197
Bog'liq
2-1053

Nazorat savollari: 
1.
Elektron sertifikatlar tarkibiga qanday axborotlarni oladi? 
2.
Elektron sertifikatlarni afzalliklari va kamchiliklari. 
3.
Elektron sertifikatlar qaysi asosiy halqaro standart talablariga javob 
berishi lozim. 
 
6.4. Qat’iy autentifikatsiyalash 
 
Kriptografik protokollarda amalga oshiriluvchi qat’iy autentifikatsiyalash 
G‘oyasi quyidagicha. Tekshiriluvchi (isbotlovchi) taraf qandaydir sirni bilishini 
namoyish etgan holda tekshiruvchiga o‘zining haqiqiy ekanligini isbotlaydi. 
Masalan, bu sir autentifikasion almashish taraflari o‘rtasida oldindan xavfsiz usul 
bilan taqsimlangan bo‘lishi mumkin. Sirni bilishlik isboti kriptografik usul va 
vositalardan foydalanilgan holda so‘rov va javob ketma-ketligi yordamida amalga 
oshiriladi. 
Eng muhimi, isbotlovchi taraf faqat sirni bilishligini namoyish etadi, sirni 
o‘zi esa autentifikasion almashish mobaynida ochilmaydi. Bu tekshiruvchi 
tarafning turli so‘rovlariga isbotlovchi tarafning javoblari yordami bilan 
ta’minlanadi. Bunda yakuniy so‘rov faqat foydalanuvchi siriga va protokol 
boshlanishida ixtiyoriy tanlangan katta sondan iborat boshlang‘ich so‘rovga 
bog‘liq bo‘ladi. 
Aksariyat hollarda qat’iy autentifikatsiyalashga binoan har bir foydalanuvchi 
o‘zining maxfiy kalitiga egaligi alomati bo‘yicha autentifikatsiyalanadi. Boshqacha 
aytganda, foydalanuvchi uning aloqa bo‘yicha sherigining tegishli maxfiy kalitga 


159 
egaligini va u bu kalitni axborot almashinuvi bo‘yicha haqiqiy sherik ekanligini 
isbotlashga ishlata olishi mumkinligini aniqlash imkoniyatiga ega. 
X.509 standarti tavsiyalariga binoan qat’iy autentifikatsiyalashning quyidagi 
muolajalari farqlanadi: 
- bir tomonlama autentifikatsiya; 
- ikki tomonlama autentifikatsiya; 
- uch tomonlama autentifikatsiya. 

Download 2,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   197




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish