Toshkent axborot texnologiyalari texnikumi

Internet saytlari:
1. https://dasturchi.uz
2. https://dasturim.uz/
3. https://sql-ex.ru/
4 https://www.pgexercises.com/
5. https://sqlbolt.com/
6. https://www.texnoman.uz/

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

O‘RTA MAXSUS PROFFESONAL TA’LIMINING
O‘QUV DASTURI

Kasbning (mutaxassislikning) kodi va nomi:		5.52.01.02 - Dasturiy inginiring
Malaka nomi:		1. Amaliy dasturlash bo‘yicha mutaxassis 2. Mobil dasturlash bo‘yicha mutaxassis
O‘quv dasturining nomi:		O‘byektga yo‘naltirilgan va tarmoq dasturlash o‘quv amaliyoti
O‘quv dasturidagi tartib raqami:		3.1.5.
Soatlar soni:		100

Toshkent – 2021

O‘quv dasturi Toshkent axborot texnologiyalari texnikumining 2021 yil «____» __________ dagi № ____sonli pedagogik kengashi majlisi bayoni bilan ma’qullangan va tasdiqlangan.

Ishlab chiqdi:				Mirzaxidova M.M. TATT maxsus fan o‘qituvchisi; Djurayev A.I. TATT maxsus fan o‘qituvchisi;
Taqrizchi:

1. O‘quv dasturiga umumiy talablar

Dasturning nomi	O‘byektga yo‘naltirilgan va tarmoq dasturlash o‘quv amaliyoti
Ajratilgan soatlar	100
O‘qituvchi sinfda o‘tkazadigan mavzular soni	17
Dasturning maqsadi	JAVA tilida dasturiy mahsulotni yaratish uchun vizual muhit imkoniyatlaridan foydalangan holda, tizimli va ob’ektga yo‘naltirilgan dasturlashning asosiy tamoyillarini, aloqa tuzilmalarini va voqea va ob’ektga yo‘naltirilgan dasturlash o‘rtasidagi bog‘liqlikni bayon qiladi. Ob’ektga yo‘naltirilgan dasturlash, o‘z ob’ektlaringizni yaratish va ulardan foydalanish tamoyillarini tushuntiradi.
O‘zlashtirish natijalari	protsedurali dasturlash tilining asosiy elementlari, dastur tuzilmasi, operatsiyalar, boshqaruv tuzilmalari, ma’lumotlar tuzilmalari, fayllar, xotira; kichik dasturlar, dasturlar kutubxonalarini kompilyatsiya qilish;
Bilim	dasturlash muxitlari; Kompyuter tizimlarining ishonchliligi ko‘rsatkichlari; dasturlash tili va Kompyuterning xususiyatlarini xisobga olgan xolda dastuni ishlab chiqishni asoslari; dasturlash tilini sintaksisi va semantikasini.
Ko‘nikmalar	dasturiy ta’minotni sinash usullari va texnikasini amalda qo‘llash; vazifani xal qilish uchun platforma, dasturlash tili va vositalarni tanlash; dasturlash tillarida yozilgan dasturlarni manba va kodini o‘rganish; dasturlash tillarida yozilgan dasturlarni tuzatish va sinovlardan o‘tkazish.
O‘quv dasturiga muvofiq o‘zaro bog‘liq fanning nomi	Algoritmlash va dasturlash asoslari, O‘byektga yo‘naltirilgan dasturlash asoslari, Mobil qurilmalarni dasturlash
O‘qitishning tashkiliy shakli	N – nazariy dars; А – amaliy dars; NA – nazariy va amaliy darslar birgalikda tashkil etiladi; MX – maxsus o‘quv laboratoriya xonasida dars.
Dastur talabi	Majburiy
O‘qitish tili	Guruhga tayinlangan o‘qitish tiliga asoslanib.
Baholash tartibi	Uy vazifalari (hisobotlar va boshqalar); Darsda ishtirok etish; Oraliq imtihon; Yakuniy imtihon.
Bilim va ko‘nikmalarni baholash	Yozma, og‘zaki, savol-javob, munozara, test, amaliy topshiriq

2. O‘quv dasturining mazmuni

№	Mavzu nomi	Mavzuning qisqacha mazmuni	Jami	O‘qitishning tashkiliy shakli	Mustaqil ish
1	Zamonaviy dasturlash texnologiyalari. Sinflar	JAVA tilidagi OYD tushunchalari: inkapsulyatsiya, vorislik, polimorfizm. JAVA tilida ob’ektlar inkapsulyatsiyasi. Sinf elementlarini e’lon qilish va aniqlash. Sinf elementlarini boshqarish. Sinf ob’ektini (экземпляра) yaratish. Sinf ob’ektiga ko‘rsatgich. Struktura.	6	А	3
2	Sinf ob’ektlari konstruktorlari va destruktorlari	Konstruktorlar va destruktorlarning vazifasi. Konstruktorlarning yuklanishi (Перегрузка). Konstruktorlar turlari (nusxa ko‘chirish konstruktori, jimlik holdagi konstruktor). Sinflarni yaratishda konstruktorlar va destruktorlarni e’lon qilish va aniqlash qoidalari.	6	А	3
3	Operatorning yuklanishi (Перегрузка)	JAVA tilida operatorlarni qayta aniqlash. Sinflarda operatorlarni e’lon qilish va aniqlash sintaksisi. Massiv elementini qo‘shish, tayinlash, ajratish, new, delete va boshqalar funktsiyalarini yaratish.	6	А	3
4	Funktsiya va sinf shablonlari	Shablonlarning vazifasi, parametrik polimorfizm tushunchasi. Funktsiyalar shabloni: shablonni e’lon qilish, shablon namunasini yaratish. Sinf shablonlarini e’lon qilish va amalga oshirish. Umumiy ma’lumotlar tuzilmalarini (massivlar, ro‘yxatlar, daraxtlar va boshqalar) yaratish uchun sinf shablonlaridan foydalanish. JAVA standart shablon kutubxonasi.	6	А	3
5	MFC kutubxonasi sinfi	MFC kutubxonasi sinf ierarxiyasi, asosiy MFC sinflari, oyna interfeysi sinflari, menyular, fayl tizimi bilan ishlash sinflari, grafik sinflar, massivlarda, ro‘yxatlar, lug‘atlarda. ma’lumotlarni saqlash sinflari,	6	А	3
6	MFC-ga asoslangan dasturda hodisalarni boshqarish	Xabarlarni qayta ishlash mexanizmi, oyna xabarlari, buyruq xabarlari va boshqalar, xabarlarga javob berish jadvali, istisnolardan foydalanish.	6	А	3
7	Microsoft Visual studiyasida OYD komponentlarini ishlab chiqish.	Avtomatlashtirish vositalaridan foydalanib har xil turdagi dasturiy komponentlarni (interfeys, grafik, ma’lumotlarni saqlash uchun va boshqalarni) yaratish imkoniyatlari. Yaratilish jarayoni: resursni loyihalash, sinf va sinf ob’ektini yaratish, asosiy sinfning virtual usullarini bekor qilish va komponentning xususiyatlari va xatti -harakatlarini aks ettiruvchi yangilarini ishlab chiqish.	6	А	3
8	TCP / IP to‘plamining transport qatlami. Транспортный уровень стека TCP/IP.	TCP / IP protokollari: UDP, TCP, SCTP. TCP ulanishini o‘rnatish va tugatish. TIME_WAIT holati. SCTP assotsiatsiyasini o‘rnatish va tugatish. Port raqamlari. Tampon o‘lchamlari va chegaralari. Tarmoq xizmati protokollari.	6	А	3
9	Soketlarni boshqarish.	IPv4 va IPv6 soket manzili tuzilmalari. Bayt tartibini boshqarish. Inet_aton, inet_addr, inet_ntoa funktsiyalari. Inet_pton, inet_ntop funktsiyalari. Soketdan o‘qish va yozish. Soket yaratish: soket funksiyasi. Mijozni serverga ulash: connect funktsiyasi. Serverni tarmoq ulanishiga tayyorlash: bind, listen funktsiyalari. Ulanishni qabul qilish: accept funktsiyasi. Tarmoq serverining ishini parallellashtirish: exec va fork funktsiyalari. Ulanishni yopish: close funktsiyasi.	6	А	3
10	TCP mijoz va serverni ishlab chiqish.	Echo -serverni ishlab chiqish: soketni yarating va portga ulanish, portni tinglash, mijoz ulanishini kutish, ulanishni qabul qilinganda serverni blokdan chiqarish, ulanishni boshqarish uchun serverni parallel qilish, ulanishni tugatish va tarmoqqa qaytish, asosiy oqimdan blokirovka kutishga o‘tish, ulanishni boshqarish va ichki oqimda (дочернем потоке) ishni tugatish.	6	А	3
11	UDP mijozi va serverini ishlab chiqish.	UDP mijoz-server o‘zaro ta’siri modeli. Sendto va recvfrom funktsiyalari. Ma’lumot datagrammalarining yo‘qolishi. Datagramni tekshirish.	6	А	3
12	Ism va manzilni o‘zgartirish.	DNS domen nomi tizimi. Resurslarni yozuvlari. DNS alternativlari. Ismlarni hal qilish: gethostbyname, gethostbyaddr funktsiyalari. Xizmatlarni hal qilish: getservbyname, getservbyport funktsiyalari. IPv4 va IPv6 protokollari, getaddrinfo, getnameinfo funktsiyalari uchun farqlarni hal qilish. Sana va vaqtning TCP va UDP mijozlarini ishlab chiqish. (Разработка TCP и UDP-клиентов даты и времени).	6	А	3
13	Tarmoq xizmatlari.	Unix -da xizmat (demon) ning ishlash tamoyillari. Xizmat jurnali: syslogd demoni, syslog funktsiyasi. Jarayonni xizmatga aylantirish. Sana va vaqt xizmatini ishlab chiqish. Inetd xizmati (xinetd). Xizmatni inetd bilan birgalikda ishlashga tayyorlash.	6	А	3
14	Kirish-chiqish funktsiyalari.	Kirish-chiqish uchun kutish vaqti(Тайм-аут). read и write, recv va send, recvfrom и sendto. funktsiyalari. Tarqatish o‘qish: readv funktsiyasi. Yozishni birlashtirish: writev funktsiyasi. Kirish -chiqish ning universal funktsiyalari: recvmsg, sendmsg. Yordamchi ma’lumotlarni qabul qilish va uzatish. Standart kirish-chiqish uchun Soketlar funktsiyalardan foydalanish
15	Bloklanmaydigan kirish-chiqish.Kiritish-chiqarish blokirovkasini keltirib chiqaradigan funktsiyalar.	Bloklanmaydigan o‘qish va yozish. Soketlarni bloklanmaydigan holatga keltirish. O‘qish yoki yozish jarayoni sikli. Jarayonlarni parallellashtirish orqali blokirovkani yo‘q qilish. connect, accept Ulanishning blokirovka qilinmaydigan funktsiyalar.	6	А	3
16	Ioctl tizimi interfeysining tarmoq imkoniyatlari.	ioctl - vazifasi, qo‘llash sohasi, parametrlar. Soket bilan operatsiyalar. Soketlar bilan foydalanadigan fayl operatsiyalari. Tarmoq interfeyslarini konfiguratsiyasi. Tarmoq interfeyslari bilan ishlash. ARP kesh operatsiyalari. Marshrutizatsiya jadvali bilan operatsiyalar.	6	А	3
17	Ko‘p manzilli uzatish (Многоадресная передача)	IPv4 va IPv6 ko‘p tarmoqli manzili. Ko‘p manzilli uzatish manzillarlarining harakat sohasi. Ko‘p manzilli uzatish va global tarmoq. Jo‘natuvchi tomonidan ko‘p manzilli uzatish (SSM). Ko‘p manzilli uzatishning soket parametrlari. Ko‘p manzilli uzatish signallari anonslarini qabul qilish. Ma’lumotni yuborish va qabul qilish	4	А	2
Jami			100		50

5. Tavsiya etilgan adabiyotlar, internet resurslari
1. Курячий Г. В., Маслинский К. А. Операционная система Linux: курс лекций [Электронный ресурс]. - М.: ДМК Пресс, 2010. - Режим доступа :
1. Олифер, В. Г. Компьютерные сети: принципы, технологии, протоколы [Текст] : рек. М-вом образования и науки РФ в качестве учеб. пособия для студентов вузов / В. Г. Олифер, Н. А. Олифер. - 3-е изд. - Санкт-Петербург : Питер, 2008. - 957 с.
2. Стивенс, У.Р. Unix разработка сетевых приложений [Текст] / Стивенс, У.Р. - 3-е изд. - Спб. : Питер, 2007. - 1038 с. : ил.
3. Таненбаум, Э. Компьютерные сети [Текст] = Computer Networks / Э. Таненбаум, Д. Уэзеролл ; пер. с англ. А. Гребенькова. - 5-е изд. - Санкт-Петербург : Питер, 2012. - 955 с.
4. Таненбаум, Э. Современные операционные системы [Текст] = Modern Operating Systems / Э. Таненбаум ; пер. с англ. Н. Вильчинского, А. Лашкевич. - 3-е изд. - Санкт-Петербург : Питер, 2012. -1115 с.
Дополнительная учебная литература
1. Бражук А. И. Сетевые средства Linux [Электронный ресурс]. - М.: Национальный Открытый Университет «ИНТУИТ», 2016. - Режим доступа :
2. Керниган Б. В., Ричи Д. М. Язык программирования C: учебник [Электронный ресурс]. - М.: Интернет-Университет Информационных Технологий, 2006. - Режим доступа :
3. Лапонина О. Р. Протоколы безопасного сетевого взаимодействия [Электронный ресурс]. - М.: Национальный Открытый Университет «ИНТУИТ», 2016. - Режим доступа :
4. Подбельский В. В. Программирование на языке Си [Текст] : учеб. пособие для студентов вузов / В. В. Подбельский, С. С. Фомин. - 2-е изд., доп. - Москва : Финансы и статистика, 2009. - 600 с. : ил.
5. Семенов Ю. А. Алгоритмы телекоммуникационных сетей: учебное пособие : в 3-х ч., Ч. 2. Протоколы и алгоритмы маршрутизации в Internet [Электронный ресурс]. - М.: Интернет-Университет
Информационных Технологий, 2007. - Режим доступа :
https://biblioclub.ru/index.php?page=book_red&id=233325
6. Таненбаум, Э. Архитектура компьютера [Текст] = Structured Computer Organization / Э. Таненбаум;
пер. с англ. Ю. Г ороховского, Д. Шинтякова. - 5-е изд. - [S. l.] : ПитерСанкт-Петербург, 2012. - 843 с.


Internet saytlari:

1. 
   .https://dasturchi.uz
   
2. 
   https://dasturim.uz/
   
3. 
   http://www.it-study.ru/
   
4. 
   https://www.cyberforum.ru 
   
5. 
   https://tools.ietf.org/html/
   
6. 
   http://www.unix.org/version4/sus_contents.html
   
7. 
   https://www.opennet.ru/man.shtml
   
8. 
   http://www.c-cpp.ru/
   

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

O‘RTA MAXSUS PROFFESONAL TA’LIMINING
O‘QUV DASTURI

Kasbning (mutaxassislikning) kodi va nomi:		5.52.01.02 - Dasturiy inginiringi
Malaka nomi:		1. Amaliy dasturlash bo‘yicha mutaxassis 2. Mobil dasturlash bo‘yicha mutaxassis
O‘quv dasturining nomi:		Internetga ulangan buyumlarni dasturlash o‘quv amaliyot
O‘quv dasturidagi tartib raqami:		3.1.6
Soatlar soni:		100

Toshkent – 2021

O‘quv dasturi Toshkent axborot texnologiyalari texnikumining 2021 yil «____» __________ dagi № ____sonli pedagogik kengashi majlisi bayoni bilan ma’qullangan va tasdiqlangan.

Ishlab chiqdi:				Djurayev A.I. TATT maxsus fan o‘qituvchisi;
Taqrizchi:

1. O‘quv dasturiga umumiy talablar

Dasturning nomi	Internetra ulangan buyumlarni dasturlash o‘quv amaliyot
Ajratilgan soatlar	100
O‘qituvchi sinfda o‘tkazadigan mavzular soni	15
Dasturning maqsadi	Arduino orqali ishlatilishi mumkin bo‘lgan apparat va dasturiy ta’minotga ega bo‘lgan ochiq manbali elektron platforma orqali C tili bilan dasturiy ta’minotni joriy etishga qaratilgan. Arduino yordamida mikrokontroller va datchiklarning asoslari bilan juda tez tanishish va juda oz vaqt sarflab prototip yaratish.
O‘zlashtirish natijalari	Arduino dasturlash tili va IDE ni o‘rganish Arduino dasturining asosiy misollarini bajarish Prototipli sxemalar va ularni Arduinoga ulash
Bilim	dasturlash va robototexnika haqida asosiy tushunchalar; robotlashtirilgan qurilmalarning konstruktsiyalari; arduino bilan tanishish; arduino dasturining tuzilishi; o‘zgaruvchilar va ma’lumotlar turlaridan foydalanish; arduino operatsiyalari axborotni kiritish-chiqarishni tashkil etish (shu jumladan fayllar bilan ishlash); massivlarni, funksiyalarni yaratish va qayta ishlash usullari; analog arduino buyruqlaridan foydalanish; led chirog‘ini qo‘llash;
Ko‘nikmalar	muammoni hal qilishda umumiy yondashuvni ishlab chiqish; turli tuzilmalar uchun algoritmlarni tuzish; mantiqiy algebra elementlarini mantiqiy ifodalarni qurish va hisoblash uchun ishlatish; asosiy konstruktsiyalardan foydalangan holda dasturlarni yozish; standart o‘zgaruvchilar va ma’lumotlar turlaridan foydalanish; Arduino tilining turli xil operatorlaridan foydalanish; massivlardan foydalanish; Arduino analog buyruqlarini tushunish va ulardan foydalanish; LED sxemasini sozlash;.
O‘quv dasturiga muvofiq o‘zaro bog‘liq fanning nomi	Kompyuterni dasturlash, Elektronika, Fizika
O‘qitishning tashkiliy shakli	N – nazariy dars; А – amaliy dars; NA – nazariy va amaliy darslar birgalikda tashkil etiladi; MX – maxsus o‘quv laboratoriya xonasida dars.
Dastur talabi	Majburiy
O‘qitish tili	Guruhga tayinlangan o‘qitish tiliga asoslanib.
Baholash tartibi	Uy vazifalari (hisobotlar va boshqalar); Darsda ishtirok etish; Oraliq imtihon; Yakuniy imtihon.
Bilim va ko‘nikmalarni baholash	Yozma, og‘zaki, savol-javob, munozara, test, amaliy topshiriq

2. O‘quv dasturining mazmuni

№	Mavzu nomi	Mavzuning qisqacha mazmuni	Jami	O‘qitishning tashkiliy shakli	Mustaqil ish
1	LED yoritgich	- Pulsating Lamp - Serial Controlled Mood Lamp	6	А	3
2	Oddiy tovushlar va sensorlar	- Piezo Sounder Signal - Piezo Sounder Melody Player