Toshkent axborot axborot lashtirish texnologiyalari

6.2. Tarmoqlararo ekranlarning asosiy komponentlari

Tarmoqlararo ekranlar tarmoqlararo aloqa xavfsizligini OSI mode-lining turli sathlarida madadlaydi. Bunda etalon modelning turli sath-larida bajariladigan himoya fimksiyalari bir-biridan jiddiy farqlanadi. Shu sababli, tarmoqlararo ekranlar kompleksini, har biri OSI modelining alohida sathiga mo‘ljallangan, boMinmaydigan ekranlar majmui ko‘rinishida tasawur etish mumkin.

Ekranlar kompleksi ko‘pincha etalon modelning tarmoq, seans, tat-biqiy sathlarida ishlaydi. Mos holda, quyidagi bo‘linmaydigan brand-mauerlar farqlanadi (6.5-rasm):

ekranlovchi marshrutizator;

seans sathi shlyuzi (ekranlovchi transport);

tatbiqiy sath shlyuzi (ekranlovchi shlyuz).

Tarmoqlarda ishlatiladigan protokollar (TCP/IP, SPX/IPX) OSI eta­ lon modeliga batamom mos kelmaydi, shu sababli sanab o‘tilgan ek­ ranlar xili fimksiyalarini amalga oshirishda etalon modelining qo‘shni sathlarini ham qamrab olishlari mumkin. Masalan, tatbiqiy ekran xabar-larning tashqi tarmoqqa uzatilishida ulami avtomatik tarzda shifrlashni

hamda qabul qilinuvchi kriptografik berkitilgan ma’lumotlami av-tomatik tarzda rasshifrovka qilishni amalga oshirishi mumkin. Bu holda bunday ekran OSI modelining nafaqat tatbiqiy sathida, balki taqdimiy sathida ham ishlaydi.

Tatbiqiy sath	f	Tatbiqiy sath	^	Tatbiqiy sath
		shlyuzi	y * *
Taqdimiy sath				Taqdimiy sath
Seans sathi	^►^Seans sathi shlyuzT^o-			Seans sathi
Transport sathi				Transport sathi
Tarmoq sathi	f	Ekranlovchi	Л	Tarmoq sathi
		marshrutizator	J
Kanal sathi				Kanal sathi
Fizik sath				Fizik sath

6 .5 -rasm . O S I m o d elin in g a lo h id a sa th la rid a ish la yd ig a n ta rm o q la ra ro ekra n la r luri.

Seans sathi shlyuzi ishlashid? OSI modelining transport va tarmoq sathlarini qamrab oladi. Ekranlovchi marshrutizator xabarlar paketini tahlillashda ularning nafaqat tarmoq, balki transport sathi sarlavhalarini ham tekshiradi.

Yuqorida keltirilgan tarmoqlararo ekranlaming xillari o'zining afzalliklari va kamchiliklariga ega. Ishlatiladigan brandmauerlaming ko'pchiligi yoki tatbiqiy shlyuzlar, yoki ekranlovchi marshrutizatorlar bo'lib, tarmoqlararo aloqaning to‘liq xavfsizligini ta’minlamaydi. Ishon-chli himoyani esa faqat har biri ekranlovchi marshrutizator, seans sathi shlyuzi hamda tatbiqiy shlyuzni birlashtiruvchi tarmoqlararo ekranlam­ ing kompleksi ta’minlaydi.