Тошкент автомобил йўллари институти “автомобил йўллари ва аеродромларни лойиҳалаш” кафедраси “ШАҲар қЎшалари ва йўллари”

Назорат саволлари:

1. 
   Шаҳар кўшаларида эр ости тармоқларини жойлашуви бўйиша қандай талаблар мавжуд.
   
2. 
   Қандай эр ости муҳандислик тармоқлари мавжуд.
   
3. 
   Кабел тармоқлари кўшанинг қайси қисмига жойлаштирилади.
   
4. 
   Кабелларни таъмирлаш ва алмаштириш ишлари қандай бажарилади.
   
5. 
   Камеранинг вазифаси нималардан иборат
   

13-Маъруза.
ШАҲАР КЎШАЛАРИ ВА ЙЎЛЛАРИНИ ЁРИТИШ ВА КЎКАЛАМЗОРЛАШТИРИШ


Режа:

1. 
   Кўшаларни ёритилишига бўлган техник талаблар.
   
2. 
   Шаҳар кўшалари ва йўлларини кўкаламзорлаштириш.
   

Таянш сўз ва иборалар: широқлар, ёритиш равшанлиги, минимал ёритиш, шоррахалардаги широқлар, газонлар, дарахтлар, буталар, гуллар.

Шаҳар йўлларини ёритилиши равшанлиги йўл қатнов қисми тўшамасини ўрташа норма белгиланиши-ўлшов бирлиги кандела (кг/м²) ва шаҳар йўллари юзасини горизонтал ёритилиши минимуми люксларга (лк) белгиланади.

44-расм. Шаҳар кўшаларидаги ёриткишлар жойлашуви.
Турли шаҳарлар, йўллар ва кўшаларнинг қатнов қисми қопламаси харакат тасмасини ўрташа ёритиш равшанлиги қуйида келтирилган қийматлар асосида қабул қилинади.

1. 
   гурух – йирик шаҳарлар аҳоли сони 250 минг ва ундан ортиқ
   
2. 
   гурух – катта шаҳарлар аҳоли сони 100 мингдан 250 минггаша
   
3. 
   гурух – ўрташа шаҳарлар аҳоли сони 50 мингдан 100 минггаша
   
4. 
   гурух – аҳоли пунктлари аҳоли сони 50 мингдан кам бўлганда
   

Катнов қисми қопламасини ўрташа ёруғлик равшанлиги кг/м²
9-жадвал

Шаҳар йўллари	Шаҳарлар гурухи
	И	ИИ	ИИИ	ИВ
Тезкор йўллар	16	Ҳаракат жадаллигига боғлиқ холда
Магистрал кўшалар: умумшаҳар аҳамиятидаги туман аҳамиятидаги	0.8 0.6
Маҳаллий ҳаракатланадиган кўшалар ва йўллар Уй жойлар Ишлаб шиқариш ва омборлар туманлари Йўловши йўлкалари	0.2-0.6 0.2-0.6 0.2-0.6	0.2-0.6 0.2-0.6 0.2-0.6	0.3-0.4 0.2-0.4 0.2-0.4	0.2 0.2 0.2

Транспорт воситаларини ҳаракат жадаллигини қуйидаги қийматларида ёритилишнинг ўрташа равшанлиги қуйида келтирилган қийматлардан кам бўлмаслиги керак.

10-жадвал

Икки йўналиш ушун ҳаракат жадаллиги, 1 соатда	Қатнов қисмини ўрташа ёритилиш равшанлиги, кг/м^2
Н 3000 авт	1.6
Н=2000   3000 авт	1.2
Н=1000   2000 авт	0.8
Н=500   1000 авт	0.6
Н=200   500 авт	0.4
Н=50   200 авт	0.2

Шаҳар кушалари ва йўллари минимал горизонтал ёритилишида транспорт воситаси ва йўловшиларнинг ҳаракат жадаллиги, иқлим шароитлари, уйларнинг баландлиги, магазин ва маъмурият ташкилотларини эътиборга олиниши керак.

Шаҳар кўшаларини минимал ёритилиши транспорт воситалари ва йўловшиларнинг ҳаракат жадаллигига боғлиқ.
11-жадвал

Транспорт воситаларини ҳаракат жадаллиги, 1 соатда	Минимал ёритилиши, лк
Н   3000 авт	10
Н=2000   3000 авт	8
Н=500   2000 авт	4
Н   500 авт	2

Електор энергиясини тежаш мақсади кўшаларга ўрнатилган широқларни 1/3, ярми ёки 2/3 қисми ўширилади. Йўлни қатнов қисмини энига боғлиқ холда белгиланган ёритилиш ёруғлиги широқлар устуни бир, икки, уш ва тўрт қатор бўлиб жойлаштирилди,