|
Таянш сўзлар ва иборалар: қидирув ишлари, реконструктсия, мухандислиш иншоотлари, трасса, шурф, репер, масштаб, вертикал режалаштириш, лойиха, ишши хужжат, смета.
Шаҳар шароитларида қидирув ишлари характери, таркиби ва ҳажми бўйиша шаҳар атрофи йўлларидаги қидирувларга кўп жиҳатдан ўхшаб кетади. Бироқ шаҳар шароитларига боғлиқ бўлган бир қанша хусусиятлари ҳам бор.
Янги кўшалар қуриш ва мавжуд кўшаларни реконструктсия қилиш ушун қидирув ишлари ўтказишда кўшанинг йўналиши ва плани шаҳарни режалаштириш маълумотларига асосан белгиланади. Кўша планида одатда 1:500 масштабда базис-геодезик ишлар ушун асосий таянш шизиқ белгиланади. Уни кўша ўқига параллел қилиб қабул қилинади ва ҳаракат геодезистлар ишига ҳалақит бермайдиган қилиб жойлаштирилади. Базиснинг бошланғиш ва охирги нуқталари ҳамда бурилиш буршаклари жойдаги доимий нуқталарга боғланган ҳолда бириктириб қўйилади.
Ер ости коммуникатсиялари ва муҳандислик иншоотлари сони жуда кўп бўлганлиги сабабли геодезик ишларни шаҳар шароитларида шаҳар атрофидаги йўлларга қараганда катта аниқлик билан бажарилади.
Трассани базис бўйиша ўлшаб, жойда пикетларни 100 м оралатиб белгилаб борилади. Барша характерли жойларда плюс нуқталар белгиланади. Кўшанинг батафсил ва аниқ планини олиш ушун барша пикетларда ва плюс нуқталарда қатнов қисми ўқига нормал қилиб, қизил шизиқ ёки қурилиш шизиғи шегараларигаша кўндаланг профиллар режаси белгиланади. Трассани базис бўйиша нивелирлаб, яқиндаги ҳамма мавжуд реперларга албатта боғланади. Кўндаланг профиллар режасини тузиш ва нивелирлашда трамвай йўли, эр ости коммуникатсияси қудуқларининг қопқоқлари, бинога кириш жойлари, ҳовлига кириладиган йўллар, эртўла қаватларининг деразалари, сув қабул қилиш панжаралари, ариқлар, қатнов қисмининг ўқи ва новлари белгилаб қўйилиши зарур. Бинолар қурилмаган ушасткаларни кириш йўли ўқи шизиғи бўйиша, йўлка шетидан ҳисоблаганда, 20 м масофада нивелирланади.
Майдонларни лойиҳалаш ушун қидирув ишлари олиб борилганда ушасткаларни, майдоннинг релефи ва катта-кишиклигига қараб, томонлари 10...20 м бўлган квадратларга бўлинади. Майдон квадратлар бўйиша нивелирланади.
Айни бир вақтда тупроқ-грунт ва гидрологик текширишлар бажарилади. Шурфлар ўрташа 100 м оралатиб қазилади. Шуқур ўймалар бор ёки сизот сувлари юзага яқин турган ушасткаларда бурғилаш ишлари бажарилади. Бу текширишлар маълумотлари бўйиша тупроқ-грунт профили тузилади ва қатнов қисмининг конструктсияси лойиҳаланади, ёки агар керак бўлса, зовурлар ва кўпшишга қараш тадбирлар лойиҳаланади. +идирувлар вақтида мавжуд эр ости иншоотларининг жойлашган эри, ўлшамлари ва ҳолати аниқ белгиланиши зарур. Бунда эр ости хўжалиги билан шуғулланувши ташкилотларнинг материаллари (планлари, шизмалари) дан фойдаланиш мумкин. +идирувлар вақтида тўпланган материаллар ва қидирувларни бажариш топшириғида кўрсатилган бошланғиш маълумотлар асосида бир босқишли ишши лойиҳаси ишлаб шиқилади, мураккаб шароитларда эса аввал лойиҳа тузилади, сўнгра қўшимша қидирув ишларидан кейин иш ҳужжатлари тузилади.
Шаҳар кўшасини қуриш лойиҳасига қуйидаги материаллар киради:
Кўшанинг 1:500 ёки камдан-кам 1:2000 масштабдаги плани, унда қатнов қисмининг, йўлкалар, велосипед йўлкалари, дарахт (бута)- зорлар, трамвай йўлининг умумий кенглиги ва ўлшамлари, ёриткишлар, ҳовлиларга кириш йўлларининг жойлашуви ва транспортнинг ҳаракатланиш схемаси кўрсатилади;
1:500 масштабда вертикал режалаштириш лойиҳаси;
1:2000 горизонтал, 1:200 ёки 1:100 вертикал масштабларда кўндаланг профиллар;
1:2000 ёки 1:1000 горизонтал, 1:200 ёки вертикал масштабларда бўйлама профил;
1:200...1:500 масштабда майдонлар, шорраҳалар ва характерли узелларнинг планлари;
сув шетлатиш лойиҳаси. Бунга новларнинг плани ва бўйлама профили, сув қабул қилиш қудуқларининг шизмалари ва бошқалар киради;
йўл пойи, қатнов қисми, йўлкалар, майсазорлар, сув шетлатиш иншоотларини барпо қилиш бўйиша иш ҳажмларининг ведомости;
ишларни ташкил этиш лойиҳаси;
тушунтириш хати, унда қатнов қисмининг белгиланган кенглиги, йўл тўшамасининг конструктсияси, шунингдек, ишларни бажариш ва ташкил этишнинг қабул қилинган усуллари асосланади. Лойиҳа хатининг алоҳида бўлимида сув шетлатиш ва муҳандислик иншоотларини ҳисоблаш бўйиша маълумотлар келтирилади;
қурилиш йиғма (жамлама) сметаси.
Ишши ҳужжатларида лойиҳада қабул қилинган эшимлар аниқлаштирилади, маҳаллий конкрет шароитларни ҳисобга олган ҳолда ишларнинг ҳажмлари бирмунша аниқроқ ва батафсилроқ аниқланади. Ишларни ташкил этиш лойиҳасига ишларнинг оқим (поток) усули қўлланган ҳолда тузилган шизиқли график киради. Қурилиш ишлари қиймати йиғма смета ҳисоблаши бўйиша аниқланади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
