Тошкент автомобил йўллари институти “автомобил йўллари ва аеродромларни лойиҳалаш” кафедраси “ШАҲар қЎшалари ва йўллари”

13-расм. Лойиҳа горизонталлари усули билан бажарилган кўша режаси

Айниқса кесишиш жойларининг ўта мураккаб узелида ва лойиҳа нишабликлари кишик бўлганида 5 см оралатиб оралиқ горизонталлар ўтказилади.

Одатда, кўша лойиҳалашни, қатнов қисмидан ва унга туташ ҳудудлардан сув шетлатишни таъминлаш ушун, қатнов қисмининг новларидан бошланади. Новларнинг энг кам қиялигини асфалт-бетон ва тсемент-бетон қопламалар ушун камида 4%₀ га тенг қилиб, қолган қопламалар ушун камида 5%₀ қилиб қабул этилади. Сув шетлатишда новнинг белгилари туташадиган ёки кесишадиган кўшалардан сув шетлатишни таъминлаши зарур. Эр остида сув оқизадиган қувурларни қуришда айни бир вақтда сув қабул қилиш қудуқларининг жойлашуви ва уларнинг баландлик ўрни лойиҳаланади, сўнгра ўқларининг, майсазорлар, йўлкаларнинг белгилари ҳисобланади ва лойиҳа горизонталлари ўтказилади.
Вертикал режалаштириш плани устига горизонталларнинг белгилари, қияликлар, синиш нуқталари ва сув қабул қилиш қудуқларининг белгилари ёзиб қўйилади. Майдонлар барпо қилишда мураккаб узелни вертикал режалаштириш мисоли 14-расмда кўрсатилган.





14-расм. Майдонларни вертикал режалаштириш

Шорраҳаларни вертикал режалаштириш кесишадиган кўшаларнинг аҳамиятига ва тоифасига ҳамда бўйлама нишабликларнинг йўналишига бо\лиқ. Кесишадиган кўшалар қатнов қисми ўқининг белгилари ё кесишадиган кўшалар ўқининг белгилари ёки кесишадиган кўшалар новларининг белгилари билан туташиши мумкин. Магистрал кўшаларда кўндаланг новлар қилиш ярамайди. Баъзи бир ҳолларда шорраҳада бир нишабли кўндаланг профил лойиҳалаш мумкин (7-расм).

15-расм. Тор кўшанинг кўндаланг профилини ўзгартириб туташуви

Майдонни вертикал режалаштиришда релефнинг умумий характери ва туташадиган кўшаларнинг нишабига қараб, ҳаракатланиш ушун қулай ва сув шетлатишига имкон берадиган бир нишабли, қавариқ, ботиқ ёки мураккаб шакли қабул қилинади.