Toshkent arxitektura va qurilish instituti gkk 102-21 guruh talabasi Musurmonqulov Sunnatbekning Jismoniy tarbiya va sport(Valiologiya) fanidan mustaqil ishi Prezintatsiya

Toshkent arxitektura va qurilish instituti GKK 102-21 guruh talabasi Musurmonqulov Sunnatbekning Jismoniy tarbiya va sport(Valiologiya) fanidan mustaqil ishi Prezintatsiya

Salomatlikni mustahkamlashning noan’anaviy usullari

• Sog’lomlashtiruvchi jismoniy tarbiyaning asosiy vositalari- bu sog’lomlashtirish mashqlari va tabiiy omillardir. Ma'lumki, jismoniy mashg’ulotlar organizmning tashqi muhitdagi salbiy omillar ta'siriga chidamliligini oshiradi, moddalar almashinuvi, qon aylanishini yaxshilaydi, qayta tiklash jarayonlarini faollashtiradi va asab tizimini mustahkamlaydi. Sog’lomlashtirish mashqlari ta'siri samaradorligini oshi-rish maqsadida turli kasalliklarning oldini oluvi noan'anaviy vositalaridan foydalanish tavsiya etiladi. (Masalan, sog’lomlash-tiruvchi yugurish, yurish, umurtqa poqonasini sog’lomlashtiruvchi mashqlar, sharq yakkakurashi turlari va h.z.)

Sog’lomlashtiruvchi yugurish

• Ma'lumki, iqtisodiy rivojlangan mamlakatlarda kasal-liklar va insonlar o’limining asosiy sabablaridan biri yurak qon - tomir tizimi faoliyatining buzilishi hisoblanadi. " Insonning yoshi uning tomirlari yoshiga tengdir.'' degan iboraga hech kim shubha qilmagan. Yurak qon - tomir tizimi faoliyatini yaxshilashga sog’lomlashtiruvchi yugurish bo’yicha amaliy mashg’ulotlar yordam beradi. Sog’lomlashtiruvchi yugurish bilan shug’ullanuvchilar kap-pilyarlarining zich tarmog’i yoziladi, yurak qon - tomir tizimining elastikligi ancha oshadi, mustahkamlanadi va yosharadi. Sog’lomlashtiruvchi yugurish havaskorlari chuqur va tez tez nafas oladilar, yurak urishi minutiga 50 - 60, ayrim hollarda 40- 50 martani tashkil etadi, o’pkalari sig’imi yugurmaydiganlar o’pkalari sig’imiga nisbatan 20- 30 %ga kattaroq bo’ladi. o’quv jarayoni talabalardan maksimal e'tiborni, katta asa-biy kuchlanishni talab etadi.Bu hol Ayniqsa boshlang’ich kurslarda adaptasiya qiyinchiliklari munosabati bilan yanada murakkab-lashadi. Doimiy stress xolati sustlashgan mushak faolligi, chet el mutaxassislarning fikricha kupgina jiddiy kasalliklarga sabab bular ekan. Salbiy xissiyotlarning doimiy ta'siri ostida stenokardiya, gipertoniya, asab zurikishi, ekzema, oshkozon yarasi kabi kasallik-lar rivojlanadi. Olimlar jismoniy mashklar va asab zo’riqishining pasayishi o’rtasida aloqa mavjudligini isbot qilishgan. Yengil yugurish mashqlariga mutaxasislar aqliy charchashdan xalos etuvchi va ayni paytda tetiklik va shodlik ulashuvchi vosita sifatida harashadi. Shuning uchun amaliy mashg’ulotlarda 20 daqiqadan 45 daqiqagacha 8- 10 km soat tezlikda sog’lomlashtiruvchi yugurish bilan shug’ullanish tavsiya etiladi.