Toshkent arxitektura qurilish

Tarkibiy koeffitsient – to‗shalgan material zarrachalari o‗lchami suv sizib o‗tayotgan tuproq zarralari o‗lchami nisbatini bildiradi. Uning miqdori quyidagi oraliqda bo‗ladi:

_{5 <} ^D50
^d50
^{< 10} ; (4.2)

bu yerda, qiymati;
^D50
^d50

• 
  to‗shalgan jinslar tarkibida 50% atrofidagi katta zarrachalar
  

• 
  tuproqning yirik zarrachalari diametri bo‗lib, uning tarkibida
  

mayda zarrachalari og‗irligiga nisbatan 50% ini tashkil qiluvchi qiymat
tushuniladi. Shunda 0,1 mm dan kichik mayda zarrachalar 5% dan oshmasligi, bir xil tarkibli bo‗lmagan tarkibiy koeffitsient
K_n =d₆₀/d₁₀ (4.3)
bo‗lishi talab qilinadi

bu yerda:
^d₆₀ - zarrachalar yirikligi u tuproq tarkibining 60% ni tashkil qiladi;

^d₁₀ - zarrachalar yirikligi u tuproq tarkibining 10% ni tashkil qiladi.

^D50 ^,
d50 ^,
d₆₀ va
^d10
larning qiymati tuproq tarkibining mexanik xususiyati

asosida aniqlaniladi.
To‗shalgan materiallar qalinligi yotiq drenaj quvurlar uchun 100 dan 150 mm gacha qabul qilinadi. To‗shalgan qatlamlar soni sochiluvchan tarkibli gruntlar (qumlar) uchun bir qatlam, bog‗lovchi jinslar (loylar) uchun uch qatlamgacha bo‗lishi mumkin.
To‗shalgan materiallar qatlamining balandligi quvur atrofidagi materialning suvni shimish qobiliyatiga qarab tanlanadi:
suv oqimi past bo‗lganda – 0,15 N;
suv yaxshi shimiladigan materiallarda – 0,3-0,5 N; juda ham shimiladigan materiallarda – 0,3 N.

Galereyali drenaj – bu odam ichida yurish mumkin bo‗lgan temirbeton, beton hamda devorlari qoplama materialdan tuzilgan kesim yuzasi ellips va to‗rtburchak shaklidagi aylana yoki ko‗ndalang, balandligi 1,2-1,8 m kollektorlar tushuniladi. Pastki qismidagi maxsus teshiklaridan suvni qabul qilib olish maqsadida g‗ovak materiallardan foydalanib, drenaj sirtiga katta g‗ovakli materiallar to‗shaladi (4.8-rasm). Galereyali drenaj bino poydevorining chuqurligiga va zamin qatlamining xususiyatiga bog‗liq holda tanlanadi va loyihalanadi.