Toshkent arxitektura qurilish

Shartli belgilar:
Q₀ - sug‗orish uchun kerak bo‗lgan suv midori, l/s; Qsb - qochiriladigan suvlar miqdori, l/s;
W - ariq ko‗ndalang kesimining suv oqib o‗tadigan yuzasi; i - ariqning bo‗ylama qiyaligi;
n - ariq tubi va devorining kenglik koefftsienti; Q₁ - ariqning suv o‗tkazish imkoniyati.


Yuqorida ta‘kidlab o‗tilgan sug‗orish tarmoqlari shaharning ko‗cha va yo‗l tarmoqlarini belgilovchi bosh rejaga asoslangan holda o‗tkazilib, shaharning muhandislik obodonlashtirish talablariga bo‗ysungan holda namlikka sarflanadigan suv sarfini tejash va ariq tizimi qirg‗oqlarini suv yuvib ketmaslik hamda shahar hududining landshaft va tabiiy relefini o‗zgartirmaslik maqsadida ular turli xil qoplama qurilmalari bilan mustahkamlanadi.


2


3.7-rasm. Shahar hududi bo„ylab ariq tizimining umumiy joylashish tartibi:
1-asosiy kanal; 2-tarqatuvchi ko‘cha sug‘orish tarmog‘i; 3-hududiy ko‘cha sug‘orish tarmog‘i; 4-suv qochirish tarmog‘i; 5-sug‘orish ariqlari; 6-payonob arig‘i.

Hozirgi kunda obodonlashtirish talablariga asoslangan holda shahar hududidagi sug‗orish tizimi, uning suv o‗tkazish imkoniyatiga qarab qoplama qurilmalar qo‗llanilishi va ularning hisob-kitobi quyidagi uslubi orqali o‗z yechimini topadi.

Bizga shaharning ma‘lum hududi uchun kerak bo‗lgan suv miqdori Q asosida ariqning ko‗ndalang kesim elementlarini aniqlashga yordam beradi. Bunda (4.11) formuladan foydalanib
q = wc (3.11)
Ariqning faoliyat ko‗rsatish kesimi yuzasini aniqlaymiz:


W = q/ c (3.12)
W = (b + m h₀) h₀ (3.13)
Ariqning namlangan yuzasi:


χ = b + m h ; pri m = m ; m =2 ;
0 0 1 2 0
(3.11) formuladagi W ning qiymatini (3.13) formulaga qo‗yib, quyidagi yechimga ega bo‗lamiz:
W₁ = W = (b + m h₀ ) h₀; (3.14) B