Toshkent arxitektura qurilish

Magistral ko„chalar orasidagi hududlarni vertikal rejalashtirish. Magistral ko‗chalar orasidagi maydonlar turli faoliyat uchun mo‗ljallanadi, unda shahar ma‘muriy markazi, daha, sanoat korxonalari, yashil maydonlar va hokazolar joylashtiriladi. Magistrallar orasidagi masofaning kengligidan qat‘iy nazar vertikal rejalashtirishda quyidagi qoidalarga amal qilinadi (2.22 - rasm).



2.22-rasm. Magistrallar orasidagi hudud loyihasida relef shakllanishining haqiqiy echimlari:
1 – suv ayirg‘ich; 2 – qiyaliklar; 3 – soylik; 4 – oqova suv qabul qiluvchi quduq; 5 – yopiq holdagi yer osti oqova suv tarmog‘i.

• 
  qor-yomg‗ir suvlarini atrofdagi ko‗cha elementlari orqali oqib ketishini ta‘minlash;
  
• 
  daha ichidagi yo‗lakchalarning nishabligi transport harakatiga halaqit bermasligi;
  
• 
  tabiiy balandliklarni saqlab qolish yoki tuproq ishlarini kamaytirishga erishish;
  
• 
  ko‗kalamzor maydonlarni va o‗simliklarni saqlab qolish;
  
• 
  magistral ko‗chalar orasidagi relefga qulay shakllar berish.
  

7. Binolar atroflarini vertikal rejalashtirish

Binolarni loyihalashda ularning poydevor burchaklaridagi loyiha belgisining balandligi farqini kamaytirish talab etiladi. Tabiiy relef nishabligi ko‗pchilik hollarda binoning me‘moriy, hajmiy, quyosh tushishi, joyni shamollatish yoki shamoldan himoya qilish kabi talablarini qanoatlantira olmaydi. Shuning uchun ham turdosh binolarni uzun tomoni bilan nishablik bo‗ylab joylashtirish 2 xil usul bilan amalga oshiriladi. Birinchi holda tabiiy relef o‗zgartirilmaydi, binoning burchaklaridagi farq balandligi o‗zgaruvchan ―tsokol‖ hisobidan amalga oshiriladi (2.23 a,b,v-rasmlar). Bunda tuproq ishlarining hajmi minimal bo‗ladi. Ammo turdosh binoning poydevorini qaytadan hisoblashga to‗g‗ri keladi, bu esa qurilishning 2-8 % qimmatlashishiga sababchi bo‗ladi. Ikkinchi holatda relefni surib, bino uchun maydon tayyorlanadi (2.23 g,d- rasmlar). Unda ham yo‗l qo‗yiladigan eng katta nishablik quyidagicha topiladi:

ⁱmax ^=
Bmax ^{- B}min L_