Toshkent arxitektura qurilish

Belgi usuli. Loyihalarni amalga oshirishda dastlabki ishlar hajmini rejalashtirishning imkoniyatini beradi. Bu usulda ayniqsa, ko‗chalarni hamda aniq bir maydon va kvartallarni Vertikal rejalashtirish da ular tekis joydami yoki murakkab joyda bo‗lishidan qat‘iy nazar Vertikalreja loyihasiga yaxshi aniqlik kiritadi. Bu usulda har bir joyga aniq belgilar, ya‘ni, relefning tabiiy belgisi (qora belgi) va loyiha belgisi (qizil belgi) qo‗yib chiqiladi (2.11 - rasm).



2.10-rasm. Tekislanuvchi yuzalarning gorizontallar yordamida tasvirlanishi:
a – o‘rtasi baland bo‘lgan ikki yuzali tekislik; b – o‘rtasi chuqur bo‘lgan shunday yuza; v,g – bordyur; d – kesik piramida shaklidagi tepa; e – xuddi shunday, chuqurlik; j – uchta tekislikning birlashishi; i – ikki yonli yuzada ayiruvchi yo‘lak; k-notekis sirtli yuza.

Vertikal rejalashtirishda maqbul loyiha yuzasining balandligini belgilashda yaxlit rejalashtirilayotgan maydon yuzasi inobatga olinib, siljish balandligi aniqlanadi (2.12-rasm). Kovlanadigan va ko‗miladigan tuproq hajmlari loyiha yuzasining perpendikulyar bo‗yicha, ya‘ni gorizontal bo‗yicha loyiha yuzasining surilishi bilan loyiha qiyaligini o‗zgarmaslik shartiga ko‗ra qonuniyati quyidagicha aniqlanadi:

Aһ₀ ± V_b = 0 (2.5)
Bu yerda A – vertikal rejalashtirilayotgan maydonning loyihasini tayyorlashda shu joydagi mavjud qurilmalarning ham inobatga olinishini belgilaydi; һ₀ – loyihalanayotgan yuzadagi rejalashtirilayotgan loyiha belgisiga
kiritilgan o‗zgartirishlar; ± V_b – tuproq hajmining yetishmovchiligi (+) yoki ko‗payib ketganligi (-).

2.11-rasm. Nuqtaga belgi qo„yish usulida vertikal rejalashtirish loyihasi.
Agar relef muhandislik geologiyasi va gidrogelogiya shartlari bo‗yicha +s tomonga surilsa, һ₀ balandlik qiymati quyidagi formula yordamida aniqlanadi
Aһ₀ ± V_b = ± s. (2.6)