Toshkent arxitektura qurilish instituti raximov shavkat turdimurodovich beton va temir-beton texnologiyasi

3.6-rasm. Sun'iy toshning rang-barangligi va teksturasi 
Huddi  shu  materiallar  asosida  hamda  mahsulotlarning  mustaxkamligi  va 
muzlashga  bardoshliligini  oshirishni  ta'minlovchi  maxsus  qo‗shimchalar  qo‗shib 
tog‗ jinsining fakturasini imitatsiyalovchi sun'iy tosh ham ishlab chiqarilmoqda. 

---

95 
 
  Ushbu  materialning  haridorgirligi  uning  yuqori  dekorativ  sifatlari,  tashqi 
ko‗rinishiga  ko‗ra  tabiiy  toshdan  deyarli  farq  qilmasligi,  narxi  nisbatan  qimmat 
emasligi,  uzoqqa  chidamliligi,  olov-  va  suvga  chidamliligi,  terish  osonligi  bilan 
tushuntiriladi (3.6-rasm). 
 
Sun'iy tosh titratma-quyma usul 
bilan tayyorlanadi, ishlab chiqarish 
jarayonida bo‗yaladi, bu esa 
foydalanishning butun davrida 
rangining turg‗unligini ta'minlaydi.
 
Sun'iy toshdan tayyorlangan qoplama 
maxsulotlar turli o‗lchamlarda 
tayyorlanadi, yuzasi 0,5 m
2
 gacha va 
qalinligi 10 sm gacha. Zamonaviy 
texnologiyalar dekorativ toshga deyarli 
har qanday shakl bera oladi, hamda 
buyurtmachining istaklarini e'tiborga 
olgan holda yuqori aniqlikda 
bazaltning, qumtoshning va boshqa toshlarning strukturasini yuqori aniqlik bilan 
nusxa qila oladi. 
Sun'iy  tosh  tabiiy  toshdan  vaznining  kichikligi  va  maxkamlanishining 
osonligi bilan ajralib turadi. Bu esa uning qo‗llanish sohasini sezilarli kengaytiradi: 
masalan,  devor,  ustunlarning  tashqi  va  ichki  pardozlanishi  uchun  (3.7-rasm). 
Tabiiy toshning barcha afzalliklarini saqlab qolgan holda uni kamchiliklardan xolis 
qilish    maqsadlarida tabiiy  toshning  analogi  –  Rosser  sun'iy  toshi  yaratilgan  (3.8-
rasm).  Ushbu  sun'iy  toshning  yangi  turi  o‗zining  o‗lchamlari  va  shakllarining 
xilma-xilligi  tufayli  mayda  donador  qurilish  materiallarining  barchasi  bilan, 
temirbeton  buyumlar  bilan,  metallokonstruksiyalar  va  yog‗och  buyumlar  bilan 
yaxshi uyg‗unlashadi.