Bajardi: ________________.
Guruh:________________.
Tekshirdi: ______________.
|
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI QURILISH VAZIRLIGI
TOSHKENT ARXITEKTURA – QURILISH INSTITUTI
QURILISHNI BOSHQARISH FAKULTETI
“Qurilishda menejment” KAFEDRASI
«Tarmoq iqtisodiyoti va Menejment »
fanidan
Taqdimot
MAVZU: ________________________________.
TOSHKENT – 2019
Reja:
1. Innovatsiya va innovatsion menejment tushunchalari;
2. Innovatsiya jarayoni va uni samarali tashkil etish;
3. Innovatsiya loyihasi va uni boshqarish.
Xulosa.
Foydalanilgan adabiyotlar.
1. Innovatsiya va innovatsion menejment tushunchalari
Innovatsiyalar va innovatsion boshqaruvga nisbatan oshirilgan e’tibor hozirgi jamiyatning hayotining o‘zi tomonidan talab qilinadi, axir innovatsion jarayonlarni yangi mahsulotlar va yangi texnikada ro‘yobga chiqishi uning ijtimoiy–iqtisodiy rivojlanishining asosi bo‘ladi.
Innovatsion jarayon innovatsion o‘zgarishlarni tayyorlash va amalga oshirishdan iborat bo‘ladi va yagona bir butunni tashkil qiluvchi o‘zaro bog‘-langan pallalardan tashkil topgan. Bu jarayonning natijasida amalga oshirilgan o‘zgarish innovatsiya paydo bo‘ladi.
Innovatsion jarayonni amalga oshirish uchun diffuziya – yangi sharoitlar va qo‘llash joylarda bir marta o‘zlashtirib va foydalanib bo‘lingan innovatsiyalarni vaqtda tarqatish juda katta ahamiyatga ega. Innovatsion jarayon davraviy xarakerga ega, buni iqtisodiyotni tashkil qilish va boshqarishning ixcham tizimlarini ishlab chiqishda hisobga olish zarur.
Jahon iqtisodiy adabiyotlarida “innovatsiya” salohiyatli ilmiy–texnik taraqqiyot (ITT)ni haqiqiy, yangi mahsulotlar va texnologiyalarda ro‘yobga chiqadiganga aylanishi sifatida talqin qilinadi. Bizning mamlakatimizda yangilik kiritishlar muammolari ko‘p yillar davomida ITTning iqtisodiy tadqiqotlari doirasida ishlab chiqilgan.
“Innovatsiya” atamasidan O‘zbekistonning o‘tish iqtisodiyotida ham mustaqil va ham bir qator o‘xshash tushunchalar: “Innovatsion faoliyat”, “innovatsion jarayon”, “innovatsion qaror” va h.k. belgilash uchun foydalanilgan.
Innovatsion menejmentning bosqichlar quyida chizma shaklida berilgan.
Мақсадни қўйиш ва стратегияни танлаш
4. Раҳбарлик
2. Шартларни белгилаш ва ташкил этиш
3. Ижро этиш
2. Innovatsiya jarayoni va uni samarali tashkil etish
Innovatsion jarayon (IJ) davriy xarakterga ega. Uni ifodalovchi faoliyat inson mehnatini taqsimlanishi natijasida ajralib chiqqan, bir birlaridan farqlanuvchi alohidagi vazifaviy, tashkiliy birliklarga bo‘linadi. IJning iqtisodiy va texnologik ta’siri faqat yangi mahsulotlar yoki texnologiyalarda qisman ro‘yobga chiqadi.
U ancha ko‘proq yangi texnikani vujudga kelishining shart – sharoiti sifatida iqtisodiy va ilmiy – texnik salohiyati ko‘payishida namoyon bo‘ladi, ya’ni innovatsion tizim va uning tarkibiy elementlarining texnologik darajasi oshadi, shuning bilan innovatsiyalarga moyillik ham oshadi.
Innovatsion jarayonni umumiy ko‘rinishda zanjirga ko‘rinishida yozish mumkin:
FT – AT – I – L – YA – O‘- SICH – M – S,
bu erda: FT va AT – fundamental va amaliy tadqiqotlar; I – ishlama; L – loyihalashtirish; YA – yaratish; O‘ – o‘zlashtirish; SICH – sanoat ishlab chiqarish; M – marketing; S – sotish.
Fundamental tadqiqotlar, qoidaga ko‘ra, amaliy tadqiqotlarda ro‘yobga chiqadilar, ammo bu narsa darhol sodir bo‘lmaydi. Faqat ba’zi bir tadqiqotlar AT – I – L va h.k. ro‘yobga chiqadilar. Fundamental tadqiqotlar mavzularining taxminan 90 % salbiy natijaga ega bo‘lishi mumkin. Ijobiy natijaga ega qolgan 10 % dan hammasi ham amaliyotda qo‘llanilmaydi. Axir fundamental tadqiqotning maqsadi – jarayon (masala nazariyasi)ni anglash va rivojlantirishdir.
Amaliy tadqiqotlar (AT) butunlay boshqa maqsadga qaratilganliklarga egalar. Bu “bilimlarni moddiy holat” ga keltirish, ularni ishlab chiqarish jarayonida o‘zgartirish, yangi mahsulot, texnologik chizmalar va h.k. topshirishdir.
Ishlamalar natijasida yangi mashinalar (uskunalar)ning konstruksiyasi yaratiladi va jarayon loyihalashtirish (L), ko‘rish, o‘zlashtirish (O‘) va sanoat ishlab chiqarishi (SICH) pallalariga o‘tadi. M va S pallalari to‘g‘ridan – to‘g‘ri innovatsion jarayon natijalarini tijoratli sotish bilan bog‘liqdir.
3. Innovatsiya loyihasi va uni boshqarish
Innovatsiya loyihasi – bu innovatsion faoliyatni tashkil etish va amalga oshirish tarkibi va jarayonini belgilovchi hujjatdir.
Innovatsion faoliyat, ayniqsa innovatsion tadbirkorlikning maqsadi innovatsiyalarni amalga oshirish yo‘li bilan natija olishdan iboratdir. Innovatsion faoliyat sohasini belgilash uchun tashkilotning asosiy strategiyalari (maqsadlari)ni ta’riflovchi quyidagi shartli belgilashlar qabul qilingan:
S – ishlab chiqarilayotgan tovarning sifatini oshirish strategiyasi tashkilot foydasini ko‘payishiga, ammo katta xatar bilan, olib keladi.
N – tovar narxini qolgan strategiyalarni o‘zlashtirishsiz saqlab qolishda pasaytirish strategiyai. Ushbu strategiya ishlab chiqarilgan tovar va o‘zlashtirilgan texnologiyalarni bozorga mustahkam ravishda tadbiq etish, sotishga qaratilgan. Strategiya, qoidaga ko‘ra, tashkilot foydasini kamayishiga olib keladi.
T – ishlab chiqarilayotgan tovar tannarxini yangi texnologiyalar, ishlab chiqarish va mehnatni tashkil qilishning yangi usullari, menejmentni o‘zlashtirish hisobiga pasayishi. Strategiya, qoidaga ko‘ra tashkilot foydasini ko‘payishiga olib keladi.
D – ushbu bozor uchun qolgan strategiyalarning o‘zgarishsiz tovar ishlab chiqarish dasturi (sotishlar hajmi)ni ko‘payishi. Strategiya ko‘lam samarasidan foydalanish hisobiga foydani ko‘payishiga olib keladi.
B – sotishning yangi bozorini o‘zlashtirish, eski va yangi tovar servisini oshishi. Strategiya, qoidaga ko‘ra, tashkilot foydasini ko‘payishiga olib keladi.
Xulosa.
Yangilikning paydo bo‘lishi va uni hayotga tatbiq etilishi oralig‘idagi vaqt innovatsion loyihasi deb ataladi. Kunlik amaliyotda, odatda, yangiliklar, yangilik kiritish, innovatsiya tushunchalarini o‘xshatish ko‘p uchraydi, qachonki har qanday kashfiyotlar, yangi voqealar, xizmatlar va metodlar xillari tarqalishiga qabul qilinsa (tijoratlashish) o‘shanda xalq ommasi tomonidan tan olinadi.
Foydalanilgan adabiyotlar.
Internet manzillar.
www.ziyo.net
www.arxiv.uz
www.aim.uz
1.Karimov I.A. O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida: xavfsizlikka tah- did, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. — T.: O‘zbekiston, 1997.
2.Karimov I.A. O‘zbekiston iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish yo‘lida. T.: O‘zbekiston, 1995.
3.Y.Abdullayev. «Bozor iqtisodiyoti», 1996.
Do'stlaringiz bilan baham: |