|
Bajardi:.
Guruh:
Tekshirdi:.
|
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI QURILISH VAZIRLIGI
TOSHKENT ARXITEKTURA – QURILISH INSTITUTI
QURILISHNI BOSHQARISH FAKULTETI
“Qurilishda menejment” KAFEDRASI
«Tarmoq iqtisodiyoti va Menejment »
fanidan
Taqdimot
MAVZU:Strategik rejalashtirish .
TOSHKENT – 2019
4
1
2
3
5
Reja:
Strategik rejalashtirish mohiyati, elementlari va bosqichlari;
Tashqi muhit omillari va tashkilotning ichki o’zgaruvchilarini baholash va tahlil qilish;
Strategiyani tanlash va amalga oshirish;
Strategik rejani amalga oshirishni boshqarish;
Strategiya va strukturaning o’zaro mosligini aniqlash va tahminlash.
Xulosa.
Foydalanilgan adabiyotlar.
Strategik rejalashtirish mohiyati, elementlari v bosqichlari.
Tashkilotlarda (korxona, firmalarda) boshqaruv jarayonining birinchi zanjiri bo’lib, rejalashtirish vazifasi turadi. Bu firmaning menejer korpusining ishi bo’lib firmaning maqsadlarini aniqlash, ularga erishishning yo’li va vositasi bilan bog’liqdir.
Rejalashtirish vazifalari quyidagi uchta savolga javob berishi kerak.
1)Hozirgi vaqtda bizning ahvolimiz qanday? Tashkilotni muhim sohalarda-moliya, ishlab chiqarish, marketing kabilarda kuchli va zaif tomonlari taxlil qilinadi. Bu taxlil firmaning real imkoniyatlarini aniqlash uchun kerak bo’ladi.
2)Biz qaysi yo’ldan yurmoqchimiz? qo’shimcha ravishda boshqa ichki muhit omillari taxlil qilinadi: iqtisodiy sharoitlar, texnologiya saviyasi, tashkilotdagi ijtimoiy va madaniy o’zgarishlar, tashqi muhitning ijobiy yoki salbiy tahsir ko’rsatishiga baho beradilar: raqobat sharti, qonunlar, siyosiy ahvol va boshqalar. Natijada rahbariyat qanday maqsadni ko’zlashni va unga erishishga nimalar halaqit berishini aniqlaydi.
3)Buni biz qanday qilib bajaramiz? Menejment umumiy va aniq doirada ishlovchilar quyilgan masalani echish uchun nimalar qilishi kerakligini aniqlaydi. Rejalashtirish yordamida rahbariyat barcha tashkilot ahzolari harakatlarini yagona yo’nalishga, uning umumiy maqsadiga erishishiga safarbar qiladi.
Tashqi muhit omillari va tashkilotning ichki o’zgaruvchilarini baholash va taxlil qilish.
Firmaning bosh yo’nalishini va maqsadini tanlash sezilarli darajada quyidagi ikkita shartga bog’liq:
1.Tashqi muhit tahsiri.
2. Ichki omillar, yahni tashkilotni ichki elementlari majmuasi.
Shuning uchun strategik rejalashtirishni eng muhim qismi - bu atrof muhitni hamda firmaning ichki imkoniyatlarini taxlil qilishdir. Bu ko’p mehnat talab qiluvchi va kimmat turuvchi jaraen. Strategik rejalashtirishda pul harajatlarining katta qismi xuddi shu bosqichga to’g’ri keladi.
Tashqi muhitni taxlil qilish — bu taxlilni quyidagi guruh omillar bo’yicha izlanish deb faraz qilish mumkin: iqtisodiy, siyosiy, ijtimoiy, demografik, ekologik, texnik, halqaro.
Ichki omillar taxlili — bu firmaning ichki kuchli va zaif tomonlarini boshqaruv orqali tekshirib chiqishdir. U tashkilotni vazifaviy bo’linmalari va ijtimoiy omillari bo’yicha o’tkaziladi. Birinchilari qatoriga ishlab chiqarishni, korxonaning marketing faoliyatini, moliya, xodimlar bo’limini kiritish mumkin. Ijtimoiy omillarga esa inson resurslari, ularning tarkibi, malakasi, ahloq mehyorlari, tashkilotda o’rnatilgan munosabatlar, tashkilot madaniyati kabi muhim omillar kiradi.
Strategiyani tanlash va amalga oshirish.
Ichki kuchli va zaif tomonlarni tashqi imkoniyatlar va xavflar bilan solishtirib tashkilot rahbariyati uning rivojlanish strategiyasini aniqlashi mumkin. Bunda strategik rivojlanish muqobilliklari aniqlanadi va ulardan biri tanlanadi.
Har qanday tashkilot oldida umumlashgan holda to’rt muqobillik mavjud bo’lib, ular quyidagilar:
1.Cheklangan o’sish.
2.O’sish.
3.Qisqarish.
4. Yuqoridagi strategiyalarni birlashtirish.
Taktika. Strategiya so’zining o’zi ikkinchi tushuncha – «taktika» so’zining borligini taxmin qiladi. Agar birinchisi uzoq muddatli rejalashtirish g’oyasini aks ettirsa, ikkinchisi uzoq muddatli rejani amalga oshirish uchun faoliyat reja mahnosini bildiradi. Qisqacha qilib taktikani qisqa muddatli strategiya desa ham bo’ladi. Bu umumiy strategiya bilan muvofiqlashtirilgan aniq boshqaruv harakatidir. Odatda, taktikani ishlab chiqish va uni amalga oshirish menedjer korpusining o’rta bo’G’ini zimmasiga yuklanadi. Taktik reja QisQa vaQt uchun ishlab chiqiladi, u aniq va tez natijaga erishishga mo’ljallangan.
Siyosat. Strategik va taktik rejalarni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun tashkilotda ushbu rejalarni yaxshi tushunuvchi hamda ularni bajarilishini tahminlovchi harakatlarning umumiy yo’nalishi, mo’ljal tizim bo’lishi zarur. Bu xatti - harakatlarning umumiy yo’nalishi tashkilot siyosati deyiladi.
Protseduralar. Firmaning siyosati maqsadga erishishning umumiy yondoshuvini belgilaydi. Siyosatga qo’shimcha qilib rahbariyat qo’yilgan masalalarni echishda yordamlashuvchi harakatlar majmuasini ishlab chiqadi. Bu majmua protsedura deb ataladi. Mohiyati bo’yicha protsedurani o’zini dasturlash, berilgan qaror deb, yoki zamonaviy tilda, harakat algoritmi deb atash mumkin.
Qoidalar. Bu ko’rsatmalar faoliyat davomida mahlum vaziyatda nima qilish kerakligini aniq belgilab beradilar. Tashkilot rahbariyati qoidalarni shunday holatlar uchun yaratadiki, ularning bajarilishiga masalalarni aniq hal qilinishiga bog’liq. Qoidani protseduradan farqi shundaki, u bitta aniq masala uchun ishlab chiqiladi.
Strategik rejani amalga oshirishni boshqarish.
Firmaning strategik rejalarini amalga oshirishni boshqarishda rejani bajarilishini nazorat qilishning byudjet yordamida boshqarish usuli, hamda maqsadlar bo’yicha boshqarish usullaridan foydalaniladi.
Byudjet yordamida boshqarish – bu rejalarni tashkilotning mavjud imkoniyatlari bilan bog’lovchi usul bo’lib, moddiy va moliyaviy resurslar sarfini nazorat qilib turish imkonini beradi.
Strategiya va strukturaning o’zaro mosligini aniqlash va tahminlash.
Harakatchan tashqi muhit sharoitida faoliyat ko’rsatayotgan har bir tashkilot o’z strategiyasini tanlashda va amalga oshirishda strukturasi imkoniyatlarini hisobga olishi bilan birgalikda, tanlangan strategiyani amalga oshirish uchun strukturani moslashtirish, unga zaruriy o’zgartirishlar kiritishi zarur. Buning uchun boshqaruvning yuqori pog’onasidagi rahbariyat strategiya va tashkilot strukturasining o’zaro mosligini doimiy ravishda taxlil qilib borishi, zaruriy o’zgarishlar kiritib borishi talab qilinadi.
SHuning bilan birgalikda, tashkilot strategiyasini tanlashda uni egiluvchanligiga, o’zgarishlar kiritishga imkon yaratilishiga ehtibor berish kerak.
Ushbu masalalar nafaqat faoliyatini yangidan boshlayotgan tashkilotlar uchun, balki uzoq muddat faoliyat yuritayotgan tashkilotlar uchun ham zarurdir.
Xulosa.
Menejmentning ob’ekti-xususiy firma, undagi odamlar, ularning vazifalari va boshqarish tizimi.
Menejmentning predmeti-firmada xo’jalik yuritishning barcha og’onalaridagi boshqarishning qonunlari, tamoyillari va munosabatlarini o’rganadi. Firmaning qismlari orasidagi bog’liqliklar, muhitlar, yechim qabul qilishlarni o’rganish menejmentning predmetidir. Menejmentning maqsadi-firmadagi jarayonlarini o’rganib, firmani samarali jamoaning ijtimoiy-iqtisodiy faoliyat ko’rsatishiga yordam berishdir.
Foydalanilgan adabiyotlar.
1. I.A.Karimov “Mustaqillikka erishish ostonasida” 2011 Toshkent.
2. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning 2012-yilda mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish hamda 2013-yilga mo’ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasining majlisidagi ma’ruzasi.
3. «Tadbirkorlik sub’ektlarini huquqiy himoya qilish tizimini yanada takomillashtirish chora tadbirlari to’g’risida»gi O’zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni. 2005 yil 14 iyun.
4. I.Karimov. “Jahon moliyaviy–iqtisodiy inqirozi va uning O’zbekistonda bartaraf etish yo’llari.” T 2011y.
5. S.S.Gulyamov - Menejment asoslari Toshkent, 2002 Sharq.
Internet manzillar.
1.www.aim.uz
2.www.ziyo.net
3.wwwgoogle.uz
Do'stlaringiz bilan baham: | 
