Toshkent Arxitektura Qurilish instituti Qurilishni boshqarish fakulteti Shahar Qurilishi va Xo’jaligi kafedrasi Qurilish materiallari va konstruksyalarini tekshirish va sinashning zamonaviy usullari fanidan

Miqdoriy spektral analiz amalda XX asrning boshlaridan qo’llanila boshlandi, bunda analiz uchun spektral chiziklarning nisbiy intensivliklaridan foydalanish birinchi marta taklif etildi.boshka sharoitlar bir xil bulganida spektr chiziqlarning intensivligi qo’zg’otuvchi manbadagi qo’zg’olgan atomlar miqdori bilan aniqlanadi, bu miqdor faqatgina elementning namunadagi kontsentratsiyasiga emas, balki qo’zg’otish sharoitlariga ham bog’liqdir. Qattiq holdagi namuna komponentini plazmaga o’tkazish, suyuqlanish, bug’lanish va sublimatsiya jarayonlarining sodir bo’lishi Bilan bog’liq. Plazmaning tarkibiga temperatura va namunadagi komponentlarning suyuqlanish issiqliklari, ularning diffuziyalanish koeffitsentlari, bug’ bosimi, qo’zg’otish manbaining temperaturasi va boshqa omillar ta‘sir ko’rsatadi. Shu sababli plazmadagi moddaning tarkibi boshlang’ich zichlangan namunaning tarkibidan anchagina farq qiladi. Qo’zg’otish sharoitlarining yetarlicha barqaror emasligi plazmaning tarkibi va temperaturasining o’zgarishiga sabab bo’ladi va spektr chiziqlarining intensivligi o’zgarishiga, demak, analiz natijalarining turlicha chiqishiga olib keladi. Qo’zg’otish manbai barqaror ishlab turganida spektr chiziqlari intensivligining namunadagi elementning kontsentratsiyasiga bog’liqligi quyidagi tenglama orqali tarkibiy aniqlanadi: I = a׳ ∙ a ″ ∙ C = a ∙ C

Fotometrik usulda nodir metallarni aniqlash tahlilini o’tkazish tartibi