|
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI QURILISH VAZIRLIGI
TOSHKENT ARXITEKTURA QURILISH INSTITUTI
MUHANDISLIK QURILISH INFRASTRUKTURASI FAKULTETI
“Qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalari texnologiyasi” kafedrasi
“Bog’lovchi moddalar va qurilish materiallarini tadqiq etish usullari” fanidan
KURS LOYIHA
Mavzu: Zo'riqtirilgan sement ishlab chiqarish bo'yicha kichik korxona loyihasi. Mahsuldorligi 250 000 t/yil.
Bajardi: 47-18 guruh
Yo'ldoshev Asilbek
Tekshirdi: To'raxanov Safarali
Toshkent – 2021
MUNDARIJA
Kirish ………………………………………………………....………………. 3
Texnologik qism ……………………………………..…………...……….. 6
Mahsulot nomenklaturasi ……………….…………………...…… 6
Ishlab chiqarish usulini tanlash va asoslash ………………............. 7
Korxonaning ish rejimi ………….………………………….…….. 9
Kengayuvchan portlandsementni ishlab chiqarish hisobi ……..... 11
Xom ashyo materiallari sarfi hisobi …………………………...… 11
Texnologik uskunani tanlash va hisoblash ……………………... 14
Mehnat muhofazasi................................................................................... 22 Xulosa............................................................................................ 25
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati ………………………...………….. 26
Kirish
Sanoat va uy-joy qurilishining kun sayin o’sib borishi qurilish materiallariga bo’lgan ehtiyojni yanada oshirmoqda. Shuning uchun qurilish materiallari hamda ularni ishlab chiqarish texnologiyasi, ulardan yasalgan buyumlar tarkibini bilish va o’rganish har bir quruvchi-mutaxassis uchun muhimdir. Shu bilan birga, mutaxassis quyidagilarni yaxshi bilishi lozim:
-materiallar ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan xom ashyo; -xom ashyoni ishlash va buyum tayyorlash jarayoni;
-qurilish materiallarining xossalari, ularni sinash usullari va qabul qilish; -tashish va saqlash usullari;
-materiallarning qurilishda, kerakli joylarda ishlatilishi; -materiallarni tejash yo’llari.
Qurilish materiallarini ishlab chiqarish va ularni xalq xo’jaligida ishlatishning o’ziga xos tarixi bor. Eng qadimgi va ko’p tarqalgan qurilish materiallari gil hisoblanadi.
XIX asrning oxiri va XX asrning boshidan esa sement sanoati tez taraqqiy eta boshladi.
Sementning ixtiro qilinishi beton xossalarining yaxshilanishiga, binobarin, qurilish texnikasida yangi davr ochilishiga olib keldi. Gidrotexnika inshootlar qurish zarurati suvga chidamli bog„lovchi moddalar izlashni talab etsa, temir-beton konstruksiyalarning qurilishda keng ishlatilishi portlandsementning yangi, tez qotuvchi, mustahkam turlarini yaratish ehtiyojini tug„dirdi.
Qurilish ishlarida texnikaning taraqqiyoti qurilish usullarini yanada takomillashtirish va avvaldan ishlatilib kelingan ayrim qurilish materiallari o’rniga yangi qurilish materiallari ishlab chiqarishni talab etadi.
Maxsus sementlar yaratish va ularni ishlab chiqarish sohasi sementShunoslik fani va texnologiyasining jadal sur‟atlarda rivojlanishiga sabab bo’ladi. O’zining kimyoviy va mineralogik tarkibiga ko’ra, bir-biridan farqlanadigan bunday sementlarga ehtiyoji yildan-yilga o’sib bormoqda. Shu ehtiyojni hisobga olib,
O’zbekiston olimlari sement sanoatchilari bilan hamkorlikda mahalliy xom ashyo
sifatida O’rta Osiyo respublikalari uchun zarur bo’lgan maxsus sementlar yaratib, ishlab chiqarishga tavsiya etdilar.
O’zbekistonda portlandsement xossalarini o’rganish va ularning ishlab chiqarish texnologiyasini takomillashtirishda ko’pgina ilmiy tekshirish institutlari va laboratoriyalar hamda oliy o’quv yurtlari ish olib bormoqda. Respublikamizda juda ko’p mahalliy sement turlarini o’rganish va ishlatishga doir adbiyotlar nashrdan chiqgan.
Respublikamizda oq va rangli sementga bo’lgan ehtiyoj juda katta, hisobga olgan holda Angren sement zavodi oq sement ishlab chiqarishga qayta jihozlandi. Bunda laboratoriya va zavod sharoitida Angrendagi past sifatli kaolinitli tuproqdan va Ohangaron ohaktoshidan juda yaxshi qovushib pishadigan yuqori mustahkamlikka ega bo’lgan oq sement olish mumkinligi ko’rsatib berildi (M.G„ulomov tavsiyasiga binoan). Bunday sementga turli rang berish ham oson. Shuning uchun zavod ok sement ishlab chiqarishga mo’ljallab jihozlana boshlandi. 1977 yilning boshiga qadar Angren sement zavodi yiliga 60 ming tonna oq sement ishlab chiqardi.
Ishlab chiqarish jarayonlarini mexanizatsiyalashtirish va avtomatlashtirish darajasi bu korxonada yuqori. Hozirgi zavodlarda ishlab turgan eng yirik aylanuvchi pechlarning diammetridan bir yarim, ikki barobar katta-etti metr diametrli va uzunligi 95 metr bo’lgan pechlar ilk bor o’rnatilmoqda.
So'nggi yillarda ishlab chiqilgan sementning yangi turlari orasida kengayib borayotgan sermazmun va sermazmun sementlar katta ilmiy qiziqish va amaliy ahamiyatga ega bo'ldi. Ular erta yoshda yuzaga keladigan yagona, ularning keyingi siqilishini qoplaydigan kengayish bilan ajralib turadi, bu esa sement sohasidagi murakkab muammolardan biri – salbiy siqilish deformatsiyalarining namoyon bo'lishining oldini olish bilan hal qilinadi.
Ushbu sement gidroizolyatsiya ta'mirlash-tiklash va yo'l ishlari, gidrotexnik
inshootlarni qurishda ishlatiladi. Kengayadigan sementining asosiy maqsadi beton va temir-beton konstruksiyalarni ishlab chiqarish uchun kengayadigan va qaytarilmaydigan gidroizolyatsiya eritmalari va gidrobetonlarni olishdir. Issiqlik bilan ishlov berishda kengayadigan Portlandsement prefabrik beton konstruktsiyalar va mahsulotlarni suv o'tkazmasligini ta‟minlaydi.
Kengayadigan sementni yaxshilab aralashtirish va kengaytiruvchi qo'shimchalar bilan olingan mahsulot. Kengayadigan sementlarning o'ziga xos xususiyati-sozlash va qattiqlaShuv jarayonida kengayish qobiliyati. Tsement toshining kengayishi kaltsiy gidrosulfoaluminatning qattiqlashishi natijasida hosil bo'lgan kristallarning o'sishiga asoslangan.
Barcha kengayadigan sementlar aralashtiriladi va asosiy bog'lovchi va kengaytiruvchi qo'shimchalardan iborat bo'lib, ular o'z navbatida bir nechta tarkibiy qismlarni o'z ichiga olishi mumkin. Bunday sementlarni kengaytiruvchi qo'shimchalarning tarkibiy qismlarining o'zaro ta'siri yoki ularning asosiy bog'lovchi qismi bilan o'zaro ta'siri natijasida qattiqlashganda, ma'lum bir bosqichda asosiy bog'lovchi qattiqlashishi tufayli tugaydi yoki to'xtatiladi. Olingan kengaytirilgan struktura barqarorlashadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
