Toshkent аrxitekturа-qurilish instituti muhаndislik qurilish infrаstrukturаsi fаkulteti “qurilish mаteriаllаri, buyumlаri vа konstruktsiyalаri texnologiyasi” kаfedrаsi

Gravimetrik analiz usuli

• Gravimetrik analiz moddaning massasini aniqlashga asoslanadi.Gravimetrik analiz jarayonida tahlil qilinuvchi moddani qandaydir uchuvchi birikma holida distillanadi (distillash usuli) yoki eritmadan yomon eriydigan birikma holida cho’ktiriladi (cho’ktirish usuli). Distillash usuli, masalan, kristall gidratlardagi kristallanish suvining tarkibini aniqlash uchun ishlatiladi.Gravimetrik tahlil eng ko'p qirrali usullardan biridir. U deyarli har qanday elementni aniqlash uchun ishlatiladi. Gravimetrik usullarning ko'pchiligida to'g'ridan-to'g'ri aniqlash qo'llaniladi, bunda qiziqish komponenti alohida birikma shaklida tortilgan tahlil qilingan aralashmadan ajratiladi. Davriy tizimning ba'zi elementlari (masalan, ishqoriy metallarning birikmalari va boshqalar) ko'pincha bilvosita usullar yordamida tahlil qilinadi. Bunday holda, ikkita o'ziga xos komponent birinchi navbatda ajratib olinadi, gravimetrik shaklga aylanadi va tortiladi. Keyin birikmalarning biri yoki ikkalasi boshqa gravimetrik shaklga o'tkaziladi va yana tortiladi.

Gravimetrik usulning eng muhim afzalligi - bu tahlilning yuqori aniqligi. Gravimetrik aniqlashning odatiy xatosi 0,1-0,2% ni tashkil qiladi. Murakkab kompozitsiya namunasini tahlil qilganda, tahlil qilinadigan komponentni ajratish va izolyatsiya qilishning nomukammal usullari tufayli xato bir necha foizga oshadi. Gravimetrik usulning afzalliklari, shuningdek, deyarli har qanday boshqa analitik usulda zarur bo'lgan mos yozuvlar materiallari bo'yicha hech qanday standartlashtirish yoki kalibrlashning yo'qligini ham o'z ichiga oladi. Gravimetrik tahlil natijalarini hisoblash uchun faqat molyar massalar va stokiometrik nisbatlar haqida ma'lumot talab qilinadi.