Toshkent arxitektura qurilish instituti Fakultet: Bino inshoatlari qurilishi

Toshkent arxitektura qurilish instituti

Fakultet: Bino inshoatlari qurilishi

Fan: Sanoat va fuqaro binolari arxitekturasi fanidan

MUSTAQIL ISH

Guruh: 18-19

Tayyorladi:Begbutov J

Tekshirdi: Xakimov. G’

Mavzu:Sanoat binolarini tabiy va suniy yoritish.Aralash yoritish

• Reja:
• 1. Sanoat korxonalarini yoritish usullari. 

Ishlab chiqarish xonalarining va ish joylarining yoritilganligi, mexnat 

Ishlab chiqarish xonalarining va ish joylarining yoritilganligi, mexnat 

gigienasining muxim ko‘rsatkichlaridan biri xisoblanib, mexnatni ilmiy asosda 

tashkil etishning va ishlab chiqarish madaniyatining ajralmas qismi xisoblanadi. 

YOritilganlik insonning tashki muxit bilan bog‘lanishini aniqlovchi va 

ma’lumotlarning sifatini ifodalovchi asosiy ko‘rsatkichlaridan biridir. To‘g‘ri va 

normal miqdordagi yoritganlik ish kurollari va jixozlarning rangini, o‘lchamlarini 

tezda aniqlashga imkon beradi va ishchining mexnat kobiliyatini uzoq muddatgacha 

saqlanib qolishiga, mexnat unumdorligini oshishiga, ishlab chiqilgan maxsulotning 

sifatli bo‘lishiga sharoit yaratib, mexnat xavfsizligini oshiradi. SHikastlanishlarning 

5 foizi kasbiy kasallik - ishdagi uzoqni ko‘ra olmaslik (blizorukost) sabab bo‘ladi. 

Ishlab chiqarish sharoitlarida 3 turdagi yorug‘likdan foydalaniladi: tabiiy, sun’iy va 

uyg‘unlashgan. 

Tabiiy yoritilish qo‘yidagilarga bo‘linadi: 

Tabiiy yoritilish qo‘yidagilarga bo‘linadi: 

Ustki (shiftlar, tomlar, shuningdek, baland perepadlar, aralash bino oralari orqali 

teshiklardagi yorug‘lik beradigan fonarlar orqali); 

Yonboshlama (derazalar orqali); 

Uyg‘unlashtirilgan. 

Tabiiy yoritish darajasi kunning vaqtiga va iqlimiy sharoitlarga bog‘liq xolda ish 

vaqti davomida o‘zgarishi xisobli, ish joyining yoritganlik bilan emas, balki tabiiy 

yoritganlik koeffitsienti orqali me’yorlashtiriladi. Sanoat korxonalari ishlab 

chiqarish xonalarini yoritilganligini baholash uchun tabiiy yoritilish koeffitsienti 

kattaligiga qarab belgilash qabul qilingan. Tabiiy yoritganlik koeffitsienti deb xona 

ichidagi biror nuktaning yoritganligini shu vaktda tashki muxit yoriganligiga 

nisbatining foizdagi ifodasiga aytiladi. Tabiiy yoritilishning etarliligi 2 omil bilan 

belgilanadi: tabiiy yoritilish koeffitsienti va derazaning yorug‘lik tavsifi (yorug‘lik 

maydoni va yorug‘lik chuqurligi) bilan.