Тошкент архитектура – Қурилиш институти муталова барно иргашевна таълимда инновацион технологиялар

Капитал ремонт. 
Биноларнинг агарда физик эскириши 20-50% бўлса, капитал 
ремонт қилинади. 
Эски турар жой ва жамоат биноларини қаватлар сонини кўпайтиришда ғиштли 
уйларда баланлиги 2-5 қаватли уйлар асосан катта шащарларда қурилиш майдонинг 
зичлигини ошириш, уйларнинг режалари ва архитектура ансамблини яхшилаш 
мақсадида қилинади. 
Қўшимча қаватлар қуриш қароридан келиб чиққан щолда бинонинг асосини, 
пойдеворини, терилган деворларнинг ўлчами ва мустащкамлигини текшириш зарур. 
Қаватлар сонини кўпайтириш, қоида бўйича 1-3 қаватгача кўпайтириш ва 
капитал таъмирлаш орқали оширилади: ёғоч қаватлараро ёпмалар узоқ муддатли 
хизмат кўрсатадиган темирбетон ёпмалардан, уйларда пардеворларни алмаштириш 
ҳисобига хоналарни қайта режалаштирилади. 
Қаватлар сонини кўпайтиришда энг иқтисодий жихатдан арзонлиги, шу 
уйлардаги пойдевор ва деворларни кучайтирмаслик ҳисобига кўринади. 
Иккала усулда ҳам турар жойларни қулайлигини, яшаш хоналари, ошхона, 
омборхоналарнинг фойдали майдонларини ошириш ва шу билан бирга бинонинг 
архитектура кўринишини яхшилашдан иборат. 
ПОЙДЕВОРНИНГ АЙРИМ ҚИСМЛАРИНИ ҚАЙТА ЎРНАТИШ 
Текширишлар натижасида пойдеворнинг унча қалин бўлмаган қисмида 
қоришма мустахкамлиги камайган бўлса, алоҳида тошлар тушиб қолиб коваклар 
ҳосил бўлган бўлса, зарарланган қисмларни юкловчи белкалар билан алоҳида 
ушлагичлар ёрдамида қайта қуйиш, ёпмалар остига вақтинчалик маҳкамлагичлар 
ўрнатиш зарур. Белгиланган қисмни қайта ўрнатишда гидроизоляция қилинади. 
Ишни лойиҳада кўсатилганидек, алоҳида ушлагичлар билан бирин кетин олиб 
бориш зарур. Аввалига энг бўш ушлагичлар қайта ўрнатилади. Ушлагичларни улаш 
7-10 кун танаффусдан сўнг қилинади. Ушлагич узунлиги 2 м.
Эски шаҳарларнинг кўпгина уйларида пойдевор горизонтал изоляцияси ва 
ғишт терманинг пастки қисми, табиий қатлам кўтарилиши билан намлик ҳеч қандай 
тўсиқсиз биринчи қават деворларига ўта бошлайди. Деворни грунт кўтарилишидан 

---

171 
сақлаш учун табиий қатлам олиб ташланади ва пойдеворни ёнланма гидроизоляция 
қилиб отмостка қуюлади. 
Буни бажариш учун пойдевор бўйлаб ҳандак қазилади, тозаланиб, цемент 
қоришмаси билан текисланади, 2 қаватли битум мастикаси чапланади. Битум 
мастикани 22-25 мм ли лой билан ҳимоялаш зарур. 
Кейин ерга шағал тўкилиб уриб текисланади ва асфальт қуйилади.
Ертўла тешиклари, синчларга сув тегмаслиги учун отмостка ёки тратуар 
сатҳидан бирмунча баландликда қолдирилади. 
Томдаги сувларни бино ичкарисига киришининг олдини олиш зарур. Дренаж 
тизимларини вақтида сув билан ювиб, таъмирлаб туриш керак. 
Пойдеворларни корхоналардан чиқаётган агрессив сувлардан ҳимоялаш 
зарур.