Тошкент ахборот технологиялари университети «ахборот хавфсизлиги» факультети «криптология ва дискрет математика» кафедраси

1	2	3		n
1	K11	K12	K13		K1n	1 мижоз калитлари тўплами
2	K21	K22	K23		K2n	2 мижоз калитлари тўплами
3	K31	K32	K33		K3n	3мижоз калитлари тўплами
n	Kn1	Kn2	Kn3		Knn	n мижоз калитлари тўплами

1.3 – расм. Симметрик ширфлаш усулларида мавжуд муаммолар.
Ассиметрик шифрлаш усуллари маълумотларни шифрлашда ва дешифрлашда алоҳида алоҳида калитлардан фойдаланади. Шунинг учун уларда калитларни тақсимлаш муаммоси мавжуд эмас (1.4 – расм).

1.4 - расм. Ассиметрик шифрлаш усулларининг умумий кўриниши
Ассиметрик ширфлаш алгоритмларидан фойдаланиб маълумотларни ширфлаш қуйидаги жараёнлардан иборат:

1. 
   Калитлар генерацияси.
   

Б фойдаланувчи k_B махфий калит асосида K_B очиқ калитни генерация қилади. Очиқ калит K_B очиқ тармоқ орқали А фойдаланувчига ёки тармоқнинг бошқа фойдаланувчиларига узатади.

2. 
   Маълумотларни ширфлаш.
   

А фойдаланувчи ёки тармоқнинг бошқа фойдаланувчиси K_B очиқ калитдан фойдаланган ҳолда очиқ маълумотни шифрлайди ва уни очиқ тармоқ орқали юборади.

3. 
   Шифрмалумотни дешифрлаш.
   

Б фойдаланувчи қабул қилинган шифрматнни ўзининг k_B махфий калит билан дешифрлайди ва очиқ матнга эга бўлади.
Ассиметрик шифрлаш усулларини яратишда одатда ҳозирда ечими мавжуд бўлмаган математик муаамодан фойдаланилади. Бу математик муаммолар одатда бир томонлама функция сифатида ифодаланади. Бир томонлама функция деб, ўзига тескари бўлган функция мавжуд бўлмаган функцияга айтилади. Қуйидаги бўлимда ушбу муаммолар билан танашилиб чиқилади.