Тошкент ахборот технологиялари университети «ахборот хавфсизлиги» факультети «криптология ва дискрет математика» кафедраси


Назарий қисм. Ассиметрик шифрлаш алгоритмлари



Download 432 Kb.
bet4/9
Sana23.02.2022
Hajmi432 Kb.
#119219
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
Курс иши (НАЪМУНА)

1. Назарий қисм. Ассиметрик шифрлаш алгоритмлари

    1. Ахборотнинг криптографик ҳимояси

Ҳозирги кунда ахборот ҳажмини, қийматини ортиши натижасида, уларни ҳимоялаш муаммоси кенгайиб боради. Ахборотнинг кўплаб ҳимоя усуллари мавжуд бўлиб, улар ичида криптография ўзининг бардошлиги ва ишончлиги билан ажралиб туради.
Криптология фани ўзаро қарама-қарши бўлган, криптография ва криптоанализ соҳаларидан иборат. Криптография янги алгоритларни яратиш ишлари билан шуғулланса, криптоанализ ушбу яратилган алгоритмни қанчалик даражага бардошли эканлиги текширади [3].
Ҳозирги замон криптографияси қуйидаги қисмлардан иборат (1.1-расм):

1.1-расм. Криптографиянинг қисмлари


Симметрик шифрлаш тизимлари асосан маълумотни махфийлигини таъминлашда фойдаланилиб, улар маълумотни шифрлашда юқори тезликга эга. Симметрик шифрлаш усуллари очиқ маълумотдан фойдаланиш тартибига кўра оқимли ва блокли турларга ажратилади. Ушбу тизимлар маълумотларни шифрлаш ва дешифрлаш учун айнан бир калитдан фойдаланганлиги натижасида уларда калитларни тақсимлаш муаммоси мавжуд.
Ассиметрик ширфлаш тизимлари ўзида симметрик шифрлаш усулларида мавжуд муаммоларни бартараф этган (маълумотларни шифрлашда ва дешифрлашда алоҳида калитлардан фойдаланади).
Электрон рақамли имзо тизимлари маълумотни бутунлигини ва аутентификациясини таъминлашга қаратилган бўлиб, ассиметрик криптотизимлар ва хэш функциялардан фойдаланган ҳолда қурилади.
Калитларни бошқариш тизимлари қолган барча криптографик тизимлар учун керакли бўлган калитларни генерациялаш, уларни сақлаш ва тақсимлаш каби вазифаларни бажаради.
Юқоридагилардан келиб чиққан ҳолда, ахборотнинг криптографик ҳимояси уни махфийлик, бутунлик ва аутентификациялаш жараёнларида фойдаланалишини кўриш мумкин (1.2 - расм).

1.2-расм. Ахборотнинг криптографик ҳимояси
Симметрик шифрлаш усуллари маълумотларни шифрлашда қанчалик юқори тезлик ва бардошлиликга эга бўлмасин, уларда калитни алмашиниш муаммоси мавжуд. Қуйида ушбу муаммо келтирилган (1.3 – расм) [9].





Download 432 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish