Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi



Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet122/784
Sana26.06.2021
Hajmi6,22 Mb.
#102170
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   784
Bog'liq
3.Davlat va huquq nazariyasi (1)

80

Odilqoriyev X.T. 

Davlat va huquq nazariyasi

farq qiladi. Bunda u mehnatkashlarning ekspluatatorlarga shaxsan, ochiqdan-

ochiq qaramligiga emas, balki rasman erkin, biroq ishlab chiqarish vositalari-

dan mahrum bo‘lgan va shu sababli yashash uchun o‘z kuchini kapitalistik 

korxonalarning egalariga sotishga majbur bo‘lgan yollanma ishchilar sinfining 

yashirin iqtisodiy qaramligiga asoslanar edi.

Kapitalistik tuzumdagi davlat yaqin vaqtlargacha ekspluatatsiya qilinuvchi-

larni ekspluatatorlarga bo‘ysundirishida yordam beruvchi, ularni jamiyatni 

tashkil etishning muayyan tarixiy shakliga mos keluvchi tartiblarga rioya 

qilishga majbur qiluvchi mashina bo‘lib keldi.

Biroq keyingi o‘n yilliklarda kapitalistik jamiyatda jiddiy o‘zgarishlar yuz 

berdi. Ijtimoiy manfaatlar sinfiy manfaatlardan, umuminsoniy manfaatlar mil-

liy manfaatlardan, umumiy manfaatlar xususiy manfaatlardan ustunlik qila 

boshladi. Demokratik g‘oyalar va institutlar (tashkilotlar) keng yoyila boshladi, 

bu jamiyatning rivojlanishida davlatning o‘rni va ahamiyatiga ta’sir qilmasdan 

qolmadi. Davlat faoliyatining mazmuni, uning ijtimoiy yo‘nalishi jiddiy ravishda 

o‘zgara boshladi. Davlat zo‘rlik, majbur qilish vositasidan tobora butun jamiyat 

ishlarini boshqarish mexanizmiga aylana bordi.



Sotsialistik davlat to‘g‘risidagi g‘oyalar sinfiy nazariya (markscha-lenincha 

ta’limot) tarafdorlari asarlarida paydo bo‘lgan. Ular o‘z asarlarida sotsialistik 

davlatni boshqa tipdagi davlatlarga qarshi qo‘yib, asosiy tafovut hokimiyat-

ning ekspluatatsiya qiluvchi ozchilik qo‘lida bo‘lishi va undan ekspluatatsiya 

qilinuvchi ko‘pchilik qarshiligini bostirish uchun foydalanishda, deb uqtirgan-

lar. Ularning fikricha, sotsialistik davlat «sotsialistik inqilob» natijasida paydo 

bo‘ladi, ya’ni siyosiy hokimiyat zo‘ravonlik orqali egallab olinadi. Bu jarayon 

eski davlat mashinasini sindirish va proletariat diktaturasini o‘rnatish zarurligi 

bilan bog‘lanadi. Ayni paytda sotsialistik inqilob g‘alabasidan so‘ng hokimiyat 

ishchilar sinfi qo‘lida bo‘lishi rejalashtiriladi. Ishchilar sinfi esa butun xalq man-

faatlari yo‘lida ekspluatator sinflar qarshiligini bostiradi va butun xalqni yangi 

hayot qurish uchun o‘ziga ergashtirishga intiladi.

Sinfiy tipologiya ta’limoti mamlakatimizda sobiq sovet Ittifoqi parcha-

langunga qadar yagona g‘oya sifatida e’tirof etib kelindi. Ushbu ta’limotning 

asosiy kamchiligi shundaki, u dunyodagi barcha davlatlarni yagona sinfiy 

tipologiyaga kiritgan holda, bu boradagi milliy, madaniy, diniy va boshqa bir 

qator omillarni inkor etadi.


Download 6,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   118   119   120   121   122   123   124   125   ...   784




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish