Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

188

Odilqoriyev X.T. 

Davlat va huquq nazariyasi

ijtimoiy tuzumning shaxs uchun qulay iqtisodiy shart-sharoitlar, imtiyozlar 

yaratishini nazarda tutadi. Huquqda shaxsni tahqirlovchi, qiynovchi, unga nis-

batan noinsoniy munosabatni yoqlab chiquvchi qoidalar bo‘lishi mumkin emas. 

Mamlakatda vujudga keltirilgan kafolatlar tizimi fuqarolarni g‘ayrihuquqiy xat-

ti-harakatlar hamda ularning oqibatlaridan himoya qilishi kerak.

Albatta, fuqarolar huquq va erkinliklarining to‘la kafolati faqat de-

mokratik huquqiy davlat sharoitidagina bo‘lishi mumkin. O‘zbekistonda in-

sonparvar huquqning shakllanishi mustaqillik, davlat suverenitetining qo‘lga 

kiritilishi hamda mustahkamlanishi davri bilan chambarchas bog‘liqdir. Xu-

susan, O‘zbekiston Konstitutsiyasida: oila jamiyat va davlat muhofazasi-

dadir (63-modda). Ota-onalar o‘z farzandlarini voyaga yetgunlariga qadar 

boqish va tarbiyalashga majburdirlar. Davlat va jamiyat yetim bolalarni va 

ota-onalarining vasiyligidan mahrum bo‘lgan bolalarni boqish, tarbiyalash 

va o‘qitishni ta’minlaydi (64-modda). Voyaga yetgan, mehnatga layoqatli 

farzandlar o‘z ota-onalari haqida gamxo‘rlik qilishga majburdirlar (66-mod-

da), – deb ta’kidlanganligida insonparvarlik g‘oyalari mujassam ekanligini 

ko‘rish mumkin. Bunday insonparvarlik bilan yo‘g‘rilgan huquqiy qoidalarni 

Oila, Mehnat kodekslarida, «Fuqarolarning sog‘lig‘ini saqlash to‘g‘risida»gi 

«Fuqarolarning davlat pensiya ta’minoti to‘g‘risida»gi va boshqa qonunlarda 

ko‘plab uchratish mumkin.