Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

176

Odilqoriyev X.T. 

Davlat va huquq nazariyasi

falsafasi»dan, ikkinchi tomondan, ijtimoiy borliqni bilishga yordam beruvchi 

fan – sotsiologiyadan ajratilishi hamda ulardan farqlanishi kerak.

Har bir fan, jumladan yurisprudensiya ham, qandaydir ezgu istak, 

qadr-qiymat nuqtayi nazaridan emas, balki o‘z holicha tavsiflanishi lozim. Shu 

asosda G. Kelzen yurisprudensiya fani predmetini quyidagilardan iborat deb 

biladi: qonunchilik normalari, ularning tarkibiy qismlari va o‘zaro munosabat-

lari, huquqiy tartibot, uning tuzilishi.

Huquqqa legistik yondashuv tarafdorlari, o‘z nuqtayi nazarlaridan kelib 

chiqib, har qanday qonunni, jumladan adolatsiz qonunni ham huquqiy deb 

hisoblaydilar. Shuning uchun ularning talqiniga ko‘ra, despotik, totalitar, av-

toritar davlatlar ham huquqiy ko‘rinishga ega va demak ular ham «huquqiy 

tartibot» va «huquqiy davlat»dir. Shundan kelib chiqib, legistik yondashuv tom 

ma’nodagi «huquqiy davlat» g‘oyasini inkor etadi. G. Kelzenning ta’kidlashicha, 

bunday davlat yolg‘on tabiiy huquqiy tasavvurlardan kelib chiqadi. Ko‘rsatib 

o‘tilgan salbiy jihatlariga qaramay, huquqqa legistik yondashuv qonun, qo-

nunchilikni takomillashtirish, qonunchilik talablarini hayotga joriy etish 

mexanizmini yaratishda, ularning ichki mutanosibligiga erishish, jamiyatda 

huquqiy-tartibotni ta’minlashda beqiyos ahamiyatga ega.

O‘z navbatida