Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

Soliqlarning joriy etilganligi

 – davlatning asosiy belgilaridan biri 

bo‘lib, u aholidan davlat apparatini saqlab turish, faoliyatini ta’minlash uchun 

zarur bo‘lgan moddiy mablag‘larni undirib olishda ifodalanadi. Mamlakatning 

davlat budjeti aholidan, turli xil xo‘jalik subyektlaridan olinadigan soliqlar va 

yig‘imlardan kelib tushadigan daromadlar hisobiga to‘ldiriladi hamda ushbu 

moliyaviy mablag‘lar jamiyatning ijtimoiy, iqtisodiy hayot sohasini ta’minlash 

uchun maqsadli sarf etiladi. 

Davlatning soliq siyosati natijasida to‘plangan mablag‘lar hisobidan na-

faqat davlat apparatining faoliyati jarayonida, balki mamlakatning ijtimoiy, iqti-

sodiy, siyosiy va madaniy hayot sohalarini rivojlantirishda ham keng foydalani-

ladi.

Tabiiyki, davlat tegishli moliyaviy vositalarsiz jamiyatning biron-bir so-

hasini boshqara olishi yoki muayyan islohotlarni amalga oshirishini tasavvur 

etish qiyin. Chunki, mamlakatdagi mavjud tashkilotlar o‘z faoliyatlarida moli-

yaviy resurs sifatida davlat budjetiga (davlat organlari) yoki xo‘jalik hisobidan 

tushgan daromadga tayangan holda ish yuritadilar va shu hisobidan davlat 

xizmatchilariga, ishchi va xodimlarga haq to‘laydilar. Ma’lumki, davlat xiz-

matchilari (deputatlar, sudya, prokuror, hokimlar va boshqalar) moddiy ish-

lab chiqarish bilan shug‘ullanmay, balki o‘z faoliyatida asosan boshqaruvni 

amalga oshiradilar. Shuning uchun mazkur doiradagi shaxslarga ish haqi, 

ularning pensiya ta’minoti va boshqa moddiy resurslar mamlakatning budjeti-

dan ajratiladi. Bundan tashqari, davlat organlarining xizmat faoliyati uchun 

zarur bo‘lgan texnika, aloqa vositalari, kiyim-kechak va boshqa ashyolar dav-

latning budjeti hisobidan ajratiladi.

---