Toshkent 2021 yil Annotatsiya

Qalamlarning qattiqlik darajasi

AQSh	Yevropa	Rossiya
#1	B	M
#2	HB	TM
#2 1/2	F	-
#3	H	T
#4	2H	2T
Qattiq	O’rtacha	Yumshoq

Hozirgi vaqtda turli yo‘g‘onliklardagi grafit sterjenli sangali qalamlar sotilmoqda. Chizmalar chizishda ulardan samarali foydalanish mumkin.

Ingichkaroq sterjenlardan foydalanib ingichka (yordamchi) chiziqlarni, yo‘g‘onroq sterjenlardan kontur va boshqa chiziqlarni chizish mumkin.

Chizg‘ich. Chizma chizishda chizg‘ichning millimetrlangan qirrasidan foydalaniladi. Uning xuddi shu qirrasi yaxshi holda saqlanishi lozim.

Uchburchakliklar. Uchburchaklik chizg‘ichlar yog‘ochdan, selluloiddan, plastmassadan tayyorlanadi. Chizmachilik darslari uchun 45°x45°x90° va 30°x60°x90° burchakli ikkita uchburchaklik bo‘lishi kerak. Uchburchaklikning to‘g‘ri (90°) burchagi aniq yasalganligini tekshirish uchun, uning bir tomonini chizg‘ichning to‘g‘ri qirrasiga qo‘yib (1-holat 1.1.1-chizma, a), vertikal kateti bo‘yicha chiziq chiziladi. Keyin chizg‘ichning vaziyatini o‘zgartirmasdan, uchburchaklikni aylantirib qo‘yiladi (2-holat 1.1.1-chizma, b). Shunda uchburchaklikning kateti oldingi chizilgan chiziqqa ustma-ust tushsa (1.1.1-chizma, b), 90° li burchak aniq yasalgan bo‘ladi. Agar ustma-ust tushmasa, 90° li burchak xato yasalgan hisoblanadi (1.1.1-chizma, c). Uchburchaklikning 90° li burchagini qum qog‘ozga ishqalansa to‘g‘irlash lozim bo‘ladi.

1.1.1- chizma

Hozirgi ta’limda talabalar quyidagi chizig’ich to’plamlaridan foydalanib kelmoqdalar 1.1.1, a-chizma.

.

1.1.1, a-chizma

Transportir. Chizma chizish jarayonida turli burchaklar, qiyaliklar chizishda ishlatiladi. 1.1.1, b-chizma.

1.1.1, b-chizma.

Lekalo. Chizig’ich ishlatib bo’lmaydigan chizmalarni chizishda lekalolardan foydalaniladi. 1.1.1, v-chizma.

1. 
   1.1, v-chizma
   

Moslamalar. Chizma chizishda qulay ishlash, turli radiusdagi aylanalarni oson va qulay chizish maqsadida turli moslamalardan foydalanilmoqda. 1.1.1, g-