Тошкент — «МЕҲнат» —1986

6-иш. Баъзи ҳашарот турларининг ривожланиши фенологик календарини тузиш

карточкалар, турли хил ҳашаротлар-нинг тайёр энтомологик қутичалари.
Бу ишни ўқитувчи дарс вақтида бирор ҳашарот мисолида доскага фе­нологик календарни чизиб, тушунти-риб бериши талабга мувофиқ бўлади. Сўнгра фенологик маълумотга эга бўлган энтомологик қутичаларни сту-дентларга таркатиб уйга вазифа бе-риш мумкин.
Иш тартиби
• билан тухумни, — личинкалик, О ғумбаклик, + вояга етган давр-ларни белгиланг. Бундан ташқари, Б. В. Добровольский томонидан так­лиф этилган фенологик календарни тўлдирувчи қўшимча белгилардан фой-даланиш мумкин.
3. Тузиб чиққан фенологик ка-лендарингизни ўқигувчига текшир-тиринг.
Қеракли жиҳозлар. Штатив, лу-иалар, пинцетлар, чизғичлар, ўчир-ғич резинкалар, расм чизиш учун қоғозлар, қаламлар, фенологик ка-лендарни ифодаловчи расм ва табли-цалар.
Кузатиш объекти: турли хил ри­вожланиш даврига эга бўлган моно-вольтин, поливольтин ва кўп йиллик генерацияли фенологик маълумотли
1. Қўлингизга берилган тўлиқ фе-
нологик маълумотга эга бўлган қу-
тичалардаги ҳашаротларни қишлаш
фазаси, кишлашдан чиқиши, қўшимча
озиқланиш, тухум қўйиш даврининг
бошланиши ва тугалланиши, тухум-
лик ва личинкалик давриларининг
давомати ва муддатлари билан та-
нишинг.
2. Фенологик календарнинг фор-
масини чизинг (27-расм) ва фенологик
маълумотларни схемага белгиланг.
Б. В. Добровольский томонидан таклиф этилган ҳашаротларнинг ривожланиш
фенологиясининг шартли белгилари

Биринчи курини-ши	Биологик ҳолати		Кўп миқ-дорда-кўрнни-ши
+.	вояга етган ҳашарот				ш
X	экинзорларга учиб ўтиши
	қўшилиши				ш
•	тухум				® 2
	ёши белгиланган личинка				""I
	личинка миграцияси
+	нимфа				ffi
ф	пиллага ўралиши