Керакли жиҳозлар: 10 марта катта-лаштириб кўрсатадиган лупалар, соат
ва буюм ойналари, учи тўмтоқ пинцет-
лар, ҳашаротларнинг ривожланиши-
ни (анаморфоз, протометаморфоз, ги-поморфоз, гемиметаморфоз,
гипер-морфоз, голометаморфоз, гиперметаморфоз) ифодаловчи расмлар, табли-цалар ва схемалар.
1. Ана-, прото-, ва гипо-морфозалар типидаги м
етаморфоза лар билан
танишиш. Бунинг учун мўйлов-сизлар ёки протуралар туркумининг
ҳамма ривожланиш даврини ифодаловчи таблица ва энтомологик қутичадаги берилган объектлар диңқат билан ўр-
ганилади. Бунда личинкаларининг ривожланиши ва шакл ўзгариши фақат
тана бўғимларининг сон жиҳатидан кўпайиши характерли кўринади. Про-тометаморфозада
эса етук даврида бир неча марта пуст ташлайди. Бунда личинканинг етук даврига бироз ўхшаш-
лигини кўриш мумкин. Лекин танаси
кўкрак ва қоринга аниқ ажралмаган
бўлади. Гипоморфоза ёки соддалаш-
ган чала метаморфозада
эса канотла-
Кузатиш объекти. Мўйловсрзлар ёки протуралар, кунлилар, битлар, патхўрлар, қандалалар, суваракси-монлар, тенг ңанотлилар, қўнғизлар, елпиғич канотлилар ва бошқа туркум-ларининг ҳамма ривожланиш фазала-рини ифодаловчи энтомологик қути-чалар.
Иш тартиби
рининг эволюция процессида йўқоли-ши натижасида личинкаларининг таш-қи тузилишидан етук даврига жуда ўхшашлиги кўринади. Буларга битлар, патхўрлар, сувараксимонлар, қандалалар ва бошқалар мисол бўла олади.
2. Гем и метаморфоз" ва гиперморфоз типи билан танишиш. Гемиметаморфоз ёки чала ўзгариш учта ривожланиш — тухум, личинка ва етук фазалари билан характерланади. Ни-начилар, чигирткасимонлар буларга. мисол бўла олади. Личинкаларининг етук (имаго) даврига жуда ўхшаш-лиги кўринади. Шунинг учун булар-нинг личинкалари имагосимон личинкалар деб аталади. Гиперморфоз ёки мураккаблашган чала ўзгаришда эса личинкалик даврида кам ҳаракатчан ёки/ ҳаракатсиз даври бўлиши билан фарқ қилгани кўринади. Личинканинг бу ҳолати баъзан нимфа ёки сохта ғумбак деб ҳам айтилади. Трипслар туркуми буларга мисол бўла олади.
3. Голометаморфоза ва г иперметаморфоз билан танишиш. Голометаморфоза ёки тўлиқ шакл ўзгаришда тўртта ривожланиш — тухум, личинка, ғумбак ва етук (имаго) давриларига эгалиги кўринади. Бунда личинка имагога мутлақр ўхшамайди. Мисол, қўнғиз-лар туркумининг вакиллари. Гипер-метаморфозада ёки мураккаб тўлиқ ўзгаришда личинкаларининг ривожланиш даврида икки хил типда бўли-ши кўринади. Масалан, гўнг қўнғизи тухумдан камподесимон ҳаракатчан личинка, сўнгра чувалчангсимон ҳа-ракатсиз личинкага айланиши кў-ринади.
4. Танишиб чиққан ривожланиш — яъни метаморфоза типларининг характерли белгилари-ни қисқача ёзиб олинг.