Тошкент – 2021 Режа: Маъруза режаси

Бошқарувга антик даврда ҳам маълум улуш қўшилган, бизнинг эрамиздан 400 йил аввал Суқрот

бошқарувнинг универсаллиги шакллантирган. Унинг
Эрон
тамойилини шоҳи Кир
ундашни,
яъни
одамларни
мотивацияни
ҳаракат махсус
замондоши қи-лишга тадқиқот
сурган.
қилиш У яна
зарурлиги бошқарув
ҳақидаги ғояни ахборотларини
илгари ишлаб
чиқиш ва режалар
тузиш
муаммосини ҳам
кўриб чиққан. Бироз кейинроқ
Грецияда меҳнат операцияларини бажариш ва уларнинг
бир маромдалигини
таъминлаш усуллари билан
Платон
ихтисослашиш тамойилини
шуғулланганлар. шакллантирган.
Эрамиздан аввалги 325 йилда
Искандар Зулқарнайн биринчи
маркази
марта
сифатида
ҳаракатларни бошқариш ташкил қилган.
жанговар штабни
20
Бошқарув амалиёти қадимги вақтлардан ХХ асрга қадар ривожла- наётган бўлса ҳам, эҳтимол, ҳеч ким уни тизимли бошқариш ҳақида ўйлаб кўрмаган. Одамларни асосан ташкилотларни қандай бошқариш эмас, балки қандай қилиб кўп пул ишлаш, сиёсий ҳокимиятни эгаллаш қизиқтирган. ХIX асрнинг бошида инглиз тадқиқотчиси Р.Оуэн кўп вақтини
ташкилот мақсадларига бошқа одамлар эришиш муаммоларига
ёрдамида бағишлаган. У ишчиларга
уларнинг
меҳнат
дурустроқ уй-жой берган, шароитларини яхшилаган,
уларнинг
меҳнатлари
натижаларини баҳолаш тизимини ишлаб чиққан ва кўпгина тўловлар йўли билан яхши ишни рағбатлантирган.
Аммо, шунга
қарамасдан, ўша даврнинг
тадбиркорлари
Р.Оуэннинг ислоҳотларида соғлом
фикрни камроқ кўрганлар, улардан ҳеч бири унинг мисолига эргашмаган, чунки уларда бошқарувга қизиқиш бўлмаган. Америкали Жозеф Вартон 1881
йилда биринчи марта коллежларда ўқитиш
учун
Америкалик
менежмент мухандис
курсини ишлаб чиққан.
Ф.Тейлор 1911
йилда ўзининг “Илмий
менежмент тамойиллари” китобини нашр қилган, у
қизиқишни
келтириб чиқарган ва
унда
умумий биринчи мустақил
марта бошқарув соҳаси деб тан
фан ва тадқиқотнинг олиган. Бу асарлар
жамланган тажрибани илмий умумлаштириш ва илмий бошқарув асосларини шакллантиришга ҳаракат қилинган биринчи ишлар бўлган.