ТошДЎтау адабиётшунослик мутахассислиги “А” гуруҳ 1-курс магистранти нурмурадова диловарнинг “жахон адабиёти масалалари” фанидан тайёрлаган



Download 38,18 Kb.
bet6/10
Sana01.03.2023
Hajmi38,18 Kb.
#915531
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Mixail baxtin romanda zamon va xronotop shakllari-hozir.org

М.Бахтин ХХ асрнинг 30 йилларида хронотоп тушунчасини бевосита адабиётшуносликка олиб кирар экан, унинг бадиий асар негизидаги жанр, композиция, сюжет, бадиий матн структураси, образлар поетикасига доир муҳим қисмларни қамраб олиши, бадиий макон ва замонни уйғун акс эттиришини ҳисобга олади.

Естетика ва адабиёт масалалари” китобига “Романда замон ва хронотоп шакллари” сарлавҳаси билан киритилган ушбу тадқиқот 1937–1938 йилларда ёзилган. Тадқиқотнинг “Хулосавий фикрлар” деб номланган ўта муҳим сўнгги бўлимини эса олим 1973 йилда ёзиб тугатган. “Хулоса” 1974 йили “Адабиёт масалалари” журналининг 3-сонида чоп этилган. Мутахассисларнинг қайд этишларича, мазкур иш М.Бахтиннинг Йевропа “тарбиявий романи” шакллари устида олиб борган кенг қамровли тадқиқоти билан боғлиқ равишда майдонга келган бўлиб, афсуски, ўша китоб қўлёзмаси сақланиб қолмаган

ХРОНОТОП НАЗАРИЯСИ

М.Бахтин олти роман типи ва улардаги хронотоп шаклларини аниқлаган. Дастлаб олим юнон романи таркибидаги уч роман типини аниқлайди. Сўнгра шу асосда Европа романининг шаклланиш ва тараққиёт омилларини белгилайди, тарихий жараёндаги адабий таъсир, поетик синтез муаммолари хусусида фикр юритади. Биринчи типни “синовга қурилган авантюр романлар” деб номлайди.

Бундай романлар сирасига Гелиодорнинг “Ефиоплар қиссаси” ёки “Ефиопика”, Ахилл Титийнинг “Левкиппа ва Клитофонт”, Харитоннинг “Херей ва Каллирой”, Ксенофонт Эфесскийнинг “Ефесслар қиссаси”, Лонгнинг “Дафнис ва Хлоя” асарларини киритади.

Романнинг уч антик юнонча типини тадқиқ этган олим “синовга қурилган авантюр роман”, “авантюр-маиший роман”, “биографик роман” деб номланган бу уч типни ҳаракатга келтирувчи замон шаклларининг манбаси қайерда, деган савол қўяди ва ўзи фольклорда дея жавоб беради. Сўнг мифология ва фольклор асарларида шаклланган замоннинг тарихий инверсия (ўрин алмашинув) йўли билан мазкур уч роман типига ўзлашганини асослайди.

Романнинг уч антик юнонча типини тадқиқ этган олим “синовга қурилган авантюр роман”, “авантюр-маиший роман”, “биографик роман” деб номланган бу уч типни ҳаракатга келтирувчи замон шаклларининг манбаси қайерда, деган савол қўяди ва ўзи фольклорда дея жавоб беради. Сўнг мифология ва фольклор асарларида шаклланган замоннинг тарихий инверсия (ўрин алмашинув) йўли билан мазкур уч роман типига ўзлашганини асослайди.


Download 38,18 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish