Topshiriqlar

Normurodov

Komiljon di-212



2-KURS TALABALARI UCHUN “MA’LUMOTLAR BAZASI”

FANIDAN 7-HAFTA LABORATORIYA MASHG’ULOTLARI BO’YICHA

TOPSHIRIQLAR:

Quyidagi MBlari uchun ko’rsatilgan SQL operatorlarining har biridan foydalanib, so’rovlar yaratilsin: CROSS JOIN ,NATURAL JOIN , JOIN ... ON , JOIN ... USING , INNER JOIN , LEFT JOIN , RIGHT JOIN, UNION JOIN.

Nazariy qism

Ko‘p jadvalli so‘rovlar

SQL tilida tutashtirish amali ikkita jadvalni bog‘lash uchun ishlatiladi. Natijaviy jadvalning satrlari manba jadvallarining satrlarini o‘zaro tutashtirish orqali hosil bo'ladi. Natijada ikki jadvalni dekart ko‘paytmasi hosil bo'ladi, ya’ni birinchi jadvalni har bir satri ikkinchi jadvalning har bir satri bilan ulanib, natijaviy jadval satrlarini hosil qiladi. So‘ng ikki jadvaldan tanlangan ustunlardagi qiymatlari teng bo‘lgan satrlar qoldiriladi. Jadvallarni tutashtirish uchun FROM konstruksiyasida jadvallarning nomlarini ko‘rsatish yetarlidir. Undan keyin WHERE konstruksiyasida ustunlarni tutashtirish shartini ko‘rsatish kerak. Undan tashqari FROM konst­ruksiyasida jadvallar uchun taxalluslarni ko‘rsatish mumkin. Taxalluslarni bir xil nomli ustunlarni ajratish uchun aniqlovchi kengaytirilgan ustun ismlarida ishlatish mumkin. Taxallus jadval nomi o‘rniga har qanday joyda ishlatilishi mumkin.

Oddiy tutashish

Ulanishlarni ko‘rsatish uchun bir nechta bir-biri bilan bog'langan jad­vallarni olamiz.

Talaba jadvalida talaba to‘g‘risida anketa ma’lumotlari saqlanadi, prikaz jadvalida talabani joriy o‘quv yilida o'qish joyi, uning harakati va boshqa o’qishga tegishli ma’lumotlari saqlanadi va yana bir nechta qo’shimcha jadvallarni ko'rinishini keltiramiz:

talaba(id talaba, familiya, ismi, sharifi, id millati, jinsi, passer, pas_nom, tug_yil, manzil, og‘irligi, tugjoyi, id_tum, id_ray, kod_fak).

prikaz(id prikaz, idtalaba, ykuv_yil, idfak, idspec, tipob, tip in, kurs, til, tip_stip, tip_prik)

fakultet (idfak, name fak, dekan, telefon)

spetsialnost(id spec, namespec, id fak, tipob, shifrspec)

millatlar(id millati, name millat)

tumanlar(id_tum, name tum)

rayon(id_ray, id tum, name ray)

Misollar:

1. 
   Talabalar ro’yxati familiyasi, ismi, sharifi va tug’ilgan viloyati ko'rsatilgan holda chiqarilsin:
   

Natija:

SELECT FISH,Viloyat_nomi

FROM talaba t,Viloyat v

WHERE t.ViloyatID=v.ViloyatID;

2) Talabalar ro‘yxati familiyasi, ismi, sharifi, fakultet nomi, yo‘nalishi. guruhi ko'rsatilgan holda chiqarilsin:

SELECT t.FISH, f.fakultet_nomi, s.Yonalish_nomi, p.Guruh_nomi FROM talaba t,Fakultet f, Yonalish s,Guruh p

WHERE t.GuruhID=p.GuruhID AND

t.fakultetID=f.FakultetID AND

t.YonalishID=s.YonalishID;

Natija:

Ko‘pincha so’rovlarda ikkita jadval ulanganda, biri ajdod jadvali bo‘lib, ikkinchisi avlod jadval bo‘ladi. Ajdod jadvalni tutashtirish uchun birlamchi kalit ustuni ishlatiladi, avlod jadvalda unga mos bo‘lgan ulanish ustuni tashqi kalit hisoblanadi. Bizni misolda talaba va prikaz jadvallari tutashtirishda talaba jadvali ajdod bo‘lib, prikaz jadvali avlod jadvali va id talaba ustuni ajdod jadvalda birlamchi kalit bo‘lib, avlod jadvalda xuddi shu nomdagi ustun tashqi kalit bo‘ladi va shu ustunlardagi qiymatlari teng bo‘lgan satrlar orqali jadvallar ulanadi.

Amalda WHERE konstruksiyasi tanlash uchun ishlatilsa, tutashtirish uchun esa JOIN maxsus konstruksiyasi ishlatiladi va bu konstruksiya FROM konstruksiyasi tarkibida yoziladi.

Ichi bo’sh bo’lgan MB ni yaratib olgach, bizga MS Accessning asosiy oynasi taqdim etiladi. U quyidagi ko’rinishga ega:

O’quv ma’lumotlar bazasi uchun jadvallarni hosil qilish

Bog’cha bolalari MB ni yaratish uchun quyidagi jadvallarni hosil qilishimiz kerak:

1. “Ro’yxat”– bu jadval o’zida bog’cha bolalarining shaxsiy ma’lumotlarini saqlaydi.

2. Familyalari.

3. Ismini.

4. Otasining ismini.

5. Tug’ilgan yilini.

6. Yashash joyini.

Endi bu jadvallarni hosil qilib olamiz. Bu jarayonda bizga MBdagi ma’lumotlar

turlarini bilish talab qilinadi.

MS Access uchun quyidagi ma’lumot turlari mavjud: 1. Sanaluvchi tur

2. Qisqa matnli

3. Uzun matnli

4. Raqamli

5. Sana va vaqt

6. Pul birligi

7. Mantiqiy

8. OLE Obye’kt maydonli

9. Gipermurojaat

10. Biriktirilgan

11. Hisoblanuvchi

12. Mavjud elementlarga murojaat

Bu turlarni Access maydonida ko’rib, tanlashimiz uchun jadval hosil qilingach

Конструктор rejimiga o’tamiz. Bu yerda biz har bir jadval uchun

atributlarni kiritib, bu atributlarning turlarini belgilaymiz.

Toyrlangan Jadvaln quydagi ko’rinshga keltirb olamiz,

Biz quydagi oynada ishchi guruh haqidagi barcha molumotlarni ko’rishimiz mumkin.