Ikkinchi savol: Kompyuter tilni «tanishi» uchun u bu tilni «bilishi» zarur..Ushbu gapda ishtirok etgan ega
qaysi so`z turkumiga oid va ega bog`langan kesim ifodalanishiga ko`ra qanday kesim hisoblanadi ? Yuqoridagi tegishli doiralarni boʻyang. (Ikkita javob toʻgʻri).
A) ot B) olmosh C) ot-kesim D) fe’l-kesim
|
Uchinchi savol: Berilgan fikrlarni matn asosida toʻgʻri yoki notoʻgʻri ekanligini aniqlab, ustunda koʻrsating va yuqoridagi mos doiralarni boʻyang.
|
T/r
|
Tushunchalar
|
Toʻgʻri (A)
|
Notoʻgʻri (B)
|
1
|
Dunyo tillarning salmoqli qismi Osiyo va Afrika qit’asiga to‘g‘ri keladi.
|
|
|
2
|
Har oyda dunyo miqyosida o`ntadan til o‘ladi
|
|
|
3
|
Ba’zi farazlarga ko‘ra, asr oxiriga kelib mavjud tillarning 95 foizi o‘lik tilga aylanadi.
|
|
|
4
|
O‘zbek tili Internet tili emas
|
|
|
5
|
Qaysi til Internet tili emas ekan, bu tillarning ro‘parasida o‘lim xavfi turaveradi.
|
|
|
Toʻrtinchi savol: Matnda qaysi soʻzlar imlosida xatolik uchraydi? (Avval soʻzning matnda xato yozilgan variantini, soʻng shu soʻzning toʻgʻri yozilishini koʻrsating. Xato so`zlar so`nggi abzasda )
|
Soʻzning matndagi xato yozilgan shakli
|
Shu soʻzning imloviy toʻgʻri yozilishi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Beshinchi savol: Matndan “ Internet tili “ degan tushunchaga izoh yozing. (25-30 ta soʻz)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
HUDUD. ANDIJON VILOYATI, QO`RG`ONTEPA TUMANI, 20-MAKTAB ONA TILI VA ADABIYOT FANI O`QITUVCHISI MALOHATXON HAKIMOVA
Chin inson
Dunyo nematlariga axamiyat bermaydigan, o‘zini juda kamtar tutadigan buyik islom olimlaridan biri
faqat bir kishi o‘tishi mumkun bo‘lgan tor yo‘lakda shaharning o‘ziga bino qo‘ygan katta boylaridan
biri bilan to‘qnash kelipdi.
Qorni kajavaday keladigan boy:
Men bir devonaga yo‘l berib chetga chiqmayman! –deb pishqiribdi. Haligi olim kishi yo‘l berar ekan, g‘oyat sokin ohangda debdi:
Men esa yo‘l beraman!
|
Birinchi savol: Berilgan izohlardan matndan ajratilgan so‘zlarning ma’nosini aniqlang.va yuqoridagi tegishli doiralarni boʻyang.
|
Kamtar
o`ziga bino qo`ygan
kajava
olim
sokin
|
A) ohista , xotirjam B) ilm kishisi C) arava D) manmansiragan, gerdaygan E) Dunyo ne’matlariga ahamiyat bermaydigan
|
Ikkinchi savol: Qorni kajavaday keladigan boy: -- Men bir devonaga yo‘l berib chetga chiqmayman! –deb pishqiribdi. .Ushbu sintaktik birlik qanday gap hisoblanadi ? Gapdagi egani aniqlang va yuqoridagi tegishli doiralarni boʻyang. (Ikkita javob toʻgʻri).
|
A) sodda gap
B) qo`shma gap
C) ko`chirma gapli qo`shma gap
D) boy
E) boy, men
|
Uchinchi savol: Berilgan fikrlarni matn asosida toʻgʻri yoki notoʻgʻri ekanligini aniqlab, ustunda
koʻrsating va yuqoridagi mos doiralarni boʻyang.
|
T/r
|
Tushunchalar
|
Toʻgʻri (A)
|
Notoʻgʻri (B)
|
1
|
Dunyo ne’matlariga ahamiyat bermaydigan, o‘zini juda kamtar tutadigan buyuk islom olimlaridan biri faqat bir kishi o‘tishi mumkin bo‘lgan tor yo‘lakda shaharning o‘ziga bino qo‘ygan katta boylaridan biri bilan to‘qnash kelibdi.
|
|
|
2
|
«Murosa ham kerak»,
«Aqlli odam olishuvga shoshilmaydi».
«Ko‘ngli ochiqning yo‘li ochiq».
Yuqoridagi jumlalar matn mohiyatini ochib bera oladi
|
|
|
3
|
Olim chin insoniylik qanday bo`lishini ko`rsatib berdi
|
|
|
4
|
Boy bilan olim dunyoqarashi sinonim holatda
|
|
|
5
|
Boy bilan olim dunyoqarashi antonim holatda
|
|
|
Toʻrtinchi savol: Matnda qaysi soʻzlar imlosida xatolik uchraydi? (Avval 5ta soʻzning matnda xato yozilgan variantini, soʻng shu soʻzning toʻgʻri yozilishini koʻrsating.)
|
Soʻzning matndagi xato yozilgan shakli
|
Shu soʻzning imloviy toʻgʻri yozilishi
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Beshinchi savol: Matn mazmunidan kelib chiqqan holda, olimning boyga nisbatan ustunlik jihatlarini fikrlaringiz bilan ifoda eting. (20-25 ta soʻz)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
HUDUD. ANDIJON VILOYATI, QO`RG`ONTEPA TUMANI, 20-MAKTAB ONA TILI VA ADABIYOT FANI O`QITUVCHISI MALOHATXON HAKIMOVA
BEHUDA SO‘ZDAN SUKUT AFZAL
Bexuda so‘zlashdan ko‘ra jim o‘tirish afzal ekanligi haqida Rum qaysari, Hind rojasi, Chin fag‘furi o‘rtasida munozara bo‘lib o‘tgan edi.
Ular o‘zaro bir fikirga keldilar va bir ma’nodagi so‘zlarni turli bayon ipiga tizdilar.
Rum qaysari shunday dedi:
Aytgan barcha so‘zlarimdan qattiq nadomat chekdim,ammo aytmagan so‘zlarimdan xech pushaymon bo‘lmadim!
Hind rojasi aql daryosidan noyob dur hozirlab, bayon ipiga terdi-yu, dedi:
U davom etib dedi:
– Har so‘z o‘qi kamonidan uchsa va har kalima og‘iz zindonidan ko‘chsa, uni qaytarib olaman deyish xomxayolikdir!
Chin fag‘furi so‘z bo‘stonidan guldasta hozirlab, tuhfa qilgan holda dedi:
–So‘z qushi og‘iz qafasida ekan, uning ihtiyori mening izmimdadir. Bordi-yu, u til oshyonasidan parvoz qilsa, hech qachon uni tutib bo‘lmaydi!
|
Birinchi savol: Berilgan izohlardan matndagi ajratilgan so‘zlarning ma’nosini aniqlang.va yuqoridagi tegishli doiralarni boʻyang.
|
Qo`l ostimda;mening izmimda; egalik qilmoq
Rum qaysari
qafas
Chin fag`furi
hind rojasi
|
A) «qushlarning boshpanasi»; B«bir kishi yoki narsaning boshqa bir kishi yoki narsaga bo‘ysunishi»; C) «mamlakatning boshlig‘i»; D) «qabila yoki urug‘ning hukmdori»; E) «qavmlarning birlashmasi».
|
Ikkinchi savol: Behuda so‘zlashdan ko‘ra jim o‘tirish afzal ekanligi haqida Rum qaysari, Hind rojasi, Chin fag‘furi o‘rtasida munozara bo‘lib o‘tgan edi.
Ushbu gapda qaysi bo`lak uyushib kelgan hisoblanadi ? Ular qaysiligini aniqlang va yuqoridagi tegishli doiralarni boʻyang. (Ikkita javob toʻgʻri).
|
A) aniqlovchi
B) to`ldiruvchi
C) hol
D) Rum qaysari, Hind rojasi, Chin fag‘furi o‘rtasida
E) jim o‘tirish afzal ekanligi haqida
|
Uchinchi savol: Berilgan fikrlarni matn asosida toʻgʻri yoki notoʻgʻri ekanligini aniqlab, ustunda
koʻrsating va yuqoridagi mos doiralarni boʻyang.
|
T/r
|
Tushunchalar
|
Toʻgʻri (A)
|
Notoʻgʻri (B)
|
1
|
Chin fag‘furi so‘z bo‘stonidan guldasta hozirlab, tuhfa qilgan holda dedi:
Aytgan barcha so‘zlarimdan qattiq nadomat chekdim,ammo aytmagan so‘zlarimdan hech pushaymon bo‘lmadim!
|
|
|
2
|
Hind rojasi aql daryosidan noyob dur hozirlab, bayon ipiga terdi-yu, dedi:
So‘z o‘qi kamonidan hali otilmagan ekan, u meningqo‘l ostimdadir, og‘iz kamonidan otilib chiqsa, unga endi egalik qilolmayman!
U davom etib dedi:
– Har so‘z o‘qi kamonidan uchsa va har kalima og‘iz zindonidan ko‘chsa, uni qaytarib olaman deyish xomxayollikdir!
|
|
|
3
|
Rum qaysari shunday dedi:
–So‘z qushi og‘iz qafasida ekan, uning ixtiyori mening izmimdadir. Bordi-yu, u til oshyonasidan parvoz qilsa, hech qachon uni tutib bo‘lmaydi!
|
|
|
4
|
Ular o‘zaro bir fikrga keldilar va bir ma’nodagi so‘zlarni turli bayon ipiga tizdilar.
|
|
|
5
|
Behuda so‘zlashdan ko‘ra jim o‘tirish afzal
|
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |