|
2.2. Микрокредит ташкилотлари
БМТ томонидан инсониятни глобал муаммоларини ҳал этиш бўйича тадбирларни амалга ошириш ва мувофиқлаштириш учун қабўл қилинган минг йиллик декларациясида камбағаллик масштабини камайтириш мақсади қўйилган. Ушбу мақсадга эришишнинг ҳаётбахш стратегияларидан бири бўлиб микромолиялаштириш бўлиб, бу ўзининг самарадорлигини кўпгина давлатларда кўрсатди.
Ҳозирги вақтда микромолиялаштириш ташкилотлари дунё бўйича 500 млн.дан ортиқ мижозларга хизмат қилади, уларнинг жами заём портфели 2,0 млрд.доллардан ошиқдир. Статистик маълумотларга кўра, дунё бўйича микромолиялаштириш ташкилотлари 67,6 млн. оилага фойда келтирмоқда, уларнинг катта қисми – 37,7 млн. микромолиялаштириш программасига иштирок этишни бошлаганларида жуда камбағал оилалардан бўлганлар.
Микромолиялаштиришни тор ва кенг маънода қараш мумкин. Тор маънода микромолиялаштириш деганда унчалик катта бўлмаган кредитлар бериш ва лизинг хизматини кўрсатишга тушунилади. Кенг маънода эса, микромолиялаштириш деганда микрокредит ва микролизингдан ташқари микрожамғармалар, микросуғурталар, пул ўтказмалари ва консалтинг хизматлари каби кенг тармоқли молиявий хизматларни ўз ичига олади.
Микромолиялаштириш ташкилотлари кичик тадбиркорларни қўллаб қувватлаш, аҳолининг иқтисодий активлигини ошириш ҳисобидан яшаш даражасини ривожлантириш ва оилалар даромадини оширишга йўналтирилгандир.
Микрокредит, микроқарз, микролизинг бериш соҳасида хизматлар кўрсатиш бўйича фаолиятни амалга оширувчи микромолиявий хизматлар кўрсатувчи юридик шахс микрокредит ташкилотидир.
Микрокредит ташкилоти ишлаб чиқариш, суғурта, савдо-воситачилик ва Қонунда назарда тутилмаган бошқа фаолият билан бевосита шуғулланишга ҳақли эмас. “Микрокредит ташкилотлари тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига мувофиқ микрокредит ташкилотларининг бошқа микромолиявий хизматлар кўрсатувчи ташкилотлардан фарқи, улар қарз мажбуриятларини чиқаришга ҳамда жисмоний шахслардан омонатлар (депозитлар) қабўл қилишга ҳам ҳақли эмас деб кўрсатилган.
Микрокредит ташкилотлари юридик ва (ёки) жисмоний шахслар томонидан қонун ҳужжатларига мувофиқ ҳар қандай ташкилий-ҳуқуқий шаклда ташкил этилиши мумкин.
Микрокредит ташкилотлари давлат органлари, сиёсий партиялар, касаба уюшмалари ва диний ташкилотлар томонидан ташкил этилиши мумкин эмас.
Микрокредит ташкилоти таъсис ҳужжатлари асосида фаолият кўрсатади. Микрокредит ташкилотининг устав фонди пул маблағларидан, шунингдек мазкур ташкилот устав фонди миқдорининг йигирма фоизидан ошмайдиган бошқа мол-мулкдан шакллантирилади.
Микрокредит ташкилотининг устав фондини шакллантиришда кредитга, гаровга олинган маблағлардан ва бошқа жалб қилинган маблағлардан фойдаланишга йўл қўйилмайди.
Микрокредит ташкилоти устав фондининг энг кам миқдори лицензия олиш учун мурожаат қилинган кунга қадар фақат пул маблағларидан шакллантирилган бўлиши керак.
Микрокредит ташкилотининг фирма номида "микрокредит ташкилоти" сўз бирикмаси ифодаланиши ва мазкур ном бошқа микрокредит ташкилотларининг фирма номига ўхшаш бўлмаслиги керак. Ушбу Қонун талабларига жавоб бермайдиган юридик шахс ўз номида "микрокредит ташкилоти" сўз бирикмасидан фойдаланишга ҳақли эмас.
Микрокредит ташкилоти ўзининг фирма номи давлат тилида тўлиқ ёзилган ҳамда жойлашган ери кўрсатилган муҳрига эга бўлиши керак. Муҳрда айни вақтнинг ўзида фирма номи бошқа тилда ҳам кўрсатилиши мумкин.
Микрокредит ташкилоти ўз номи ёзилган штампларга, бланкаларга ва ўз эмблемасига эга бўлишга ҳақлидир.
Микрокредит ташкилотлари қонун ҳужжатларига мувофиқ давлат рўйхатидан ўтказилиши керак.
Қонун ҳужжатларида назарда тутилган ҳолларда микрокредит ташкилоти микромолиявий хизматлар кўрсатиш фаолиятини лицензия олганидан кейин амалга оширади.
Микрокредит ташкилотига лицензия бериш тўғрисидаги ёки лицензия беришни асослантирилган ҳолда рад этиш тўғрисидаги қарор лицензия бериш ҳақидаги ариза билан мурожаат қилинган ва лицензия олиш учун зарур бўлган ҳужжатлар тақдим этилган кундан эътиборан ўттиз календарь кун ичида қабўл қилинади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
