Topografikalıq kartalar tiykarǵı tábiy jáne socialiktisodiy ob'yektlarni suwretleytuǵın, mazmunı, bezegi hám matematikalıq hasası birden-bir bolǵan tolıq umumgeografik kartalar. Qatań geodezik tiykarda turaqlı shártli belgeler sisteması járdeminde

Berdaq atindaģi QMU niñ Geografiya ha’m ta’biyiy resurislar fakulteti Geodeziya, kartografiya ham kadastr qaniygeliginin’
2 A studenti
Urazimbetov Ilhomniñ Uliwma geografik kartalardi joybarlaw pàninen tayarlaģan prezentatsiya jumisi.
Topografikalıq kartalar mazmunı, masshtabı hám shártli belgiler sisteması.
Tema:
1. Topografikalıq kartalar mazmunı
2. Topografikalıq kartalar masshtabı
3. Topografikalıq kartalar belgiler sisteması.
Joba:
Topografikalıq kartalar - tiykarǵı tábiy jáne socialiktisodiy ob'yektlarni suwretleytuǵın, mazmunı, bezegi hám matematikalıq hasası birden-bir bolǵan tolıq umumgeografik kartalar. Qatań geodezik tiykarda turaqlı shártli belgeler sisteması járdeminde jaratıladı.
Olarda geografiyalıq landshafttıń sırtqı kórinisi jáne onıń tiykarǵı elementleri — relyef, gidrografiya, ósimlik, topıraqgrunt oramı, xalıq punktleri, jollar hám de sanaat, awıl xojalıǵı. hám basqa social infrastruktura ob'yektlari birdey anıqlıqta hám jetiliskenliqda suwretlenedi .
Topografikalıq kartalar 1:10 000, 1:25 000, 1:50 000 hám 1:100 000 masshtablarda dúziledi.
Hár bir Topografikalıq kartalardıń atı onıń masshtabı menen júritiledi. Mas., masshtabı 1:10 000 bolsa, on mingli,
1:25 000 bolsa — jigirma bes mingli Topografikalıq kartalar dep ataladı.
Topografikalıq kartalar elementlerin ulıwmalastırıp, 2 gruppa — matematikalıq hám geografiyalıq elementlerge bolıw múmkin
matematikalıq
geografiyalıq
Matematikalıq elementlerge kartanıń tóri, masshtabı, ramkası, varaklarga bóliniwi hám nomenklaturasi hám de geodezik tayansh punktleri kiredi.
Geografiyalıq elementlerge Topografikalıq kartalarda suwretlenetuǵın jer maydanı tolıq maǵlıwmatları kiredi. Topografikalıq kartalarelementlari bir-biri menen bekkem baylanıslı bolıp, olar arnawlı turaqlı shártli belgiler hám jazıwlar járdeminde suwretlenedi.
Topografikalıq kartalardan jaydı tolıq úyreniw hám tekseriwde, túrli imaratlardı proektlestiriw hám qurıwda, anıq ólshew hám esaplaw sıyaqlı injenerlik jumısların orınlawda, orında oriyentirlahda, áskeriy maqsetlerde keń paydalanıladı.
Topografikalıq shártli belgiler bir neshe tiykarǵı túrlerge bólinedi. Óz ólshemleri boyınsha plan masshtabında haqikiy koefficientler saklangan holda suwretleniwi múmkin bolǵan ob'yektlar masshtablı shártli belgiler menen beriledi; plan masshtabında sırtqı kórinisi (konturı ) ni súwretlew múmkinshiligi bolmaǵan yamasa suwretlaganda da kishkeneliginen nuktaga aylanıp ketetuǵın ob'yektlar masshtabsız shártli belgiler menen beriledi.
Bul belgiler ob'yektlar o'rnashgan jaydı, olardıń sapa hám sanıy xarakteristikaın kórsetiw imkaniyatın beredi. Bunda ob'yektlar o'rnashgan jay shártli belginiń qandaydabir noqatı menen kórsetiledi; sızıqyai ob'yektlar — dáryalar, jollar, aloke sımları, shegaralar hám t.b. chizikli shártli belgiler menen kórsetiledi.

Ibraimova A.A Kartalarni loyihalash va tuzish,Tashkent 2017. Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. Bradschaw M. World regional geography. Boston. 2000. Aleksandrovskaya H.B. va boshq. Dunyo qitalari tabiiy geografiyasi.-T. : O’qituvchi, 1967. Ekonomicheskaya i sotsialnaya geografiya stran blijnego zarubejya. Pod red. M.Ratanova. -M., 2004. İnternet saytlar: www Ziyonet.uz www.undp.uz www. Arxiv.uz  

Paydalanģan ádebiyatlar:
Diqqatıńız ushın
raxmet !!!